نقش اندوده سطحی در غلظت رسوب و هدررفت خاک از کرت های آزمایشگاهی تحت شبیه سازی باران های متوالی
محل انتشار: پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، دوره: 13، شماره: 26
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 277
فایل این مقاله در 13 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JWMR-13-26_020
تاریخ نمایه سازی: 8 بهمن 1401
چکیده مقاله:
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: خاک یکی از مهم ترین سرمایه های ملی هر کشور محسوب می شود. از آنجایی که تاثیرات تخریب خاکدانه ها و تشکیل اندوده سطحی بر افزایش سیلخیزی،کاهش حاصلخیزی خاک و افزایش میزان فرسایش موضوع مهمی است، لذا هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش اندوده سطحی در غلظت رسوب و هدررفت خاک است.
مواد و روش ها: پژوهش حاضر در دو بافت خاک لومی-شنی و لومی-شنی-رسی تحت تاثیر سه توالی بارندگی با شدت های بارندگی ۵۰ و ۹۰ میلی متر در ساعت با فواصل ۱۰ روز و به مدت ۱۵ دقیقه در کرت های فرسایشی کوچک با ابعاد ۰/۵× ۰/۵ متر با شیب ۱۸ درصد مورد بررسی قرار گرفت. همچنین برای اندازه گیری اندوده سطحی از دو شاخص میانگین وزنی قطر خاک دانه های سطح خاک و اسکنر سه بعدی با دقت ۲۰ میکرومتر استفاده شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که توالی بارندگی بر غلظت رسوب و هدررفت خاک تاثیر معنی دار (۰/۰۱< p) داشت. در اثر توالی بارندگی هدررفت خاک در بافت لومی-شنی در شدت بارندگی ۵۰ میلی متر در ساعت حدود ۴۵ درصد افزایش یافت در حالی که در شدت بارندگی ۹۰ میلی متر در ساعت حدود ۳۸ درصد کاهش یافت و در بافت لومی-شنی-رسی بهترتیب در شدت های بارندگی ۵۰ و ۹۰ میلی متر در ساعت هدررفت خاک به ترتیب ۵ و ۶۷ درصد کاهش یافت. میزان غلظت رسوب نیز بعد از توالی های بارندگی کاهش یافت. نتایج اندازه گیری هدررفت خاک نشان داد که از بارندگی اول تا بارندگی سوم جز در بافت لومی-شنی در شدت بارندگی ۵۰ میلی متر در ساعت، در هر دو خاک ، میزان رسوب خروجی کاهش یافت. نتایج حاصل از اسکنر سه بعدی در شدت بارندگی ۵۰ میلی متر در ساعت نشان داد زبری سطح خاک در بافت لومی-شنی از ۱/۳۰ به ۱/۱۸ میلی متر و در بافت لومی-شنی-رسی از ۱/۸۰ به ۱/۳۱ کاهش یافت، اما در شدت بارندگی ۹۰ میلی متر در ساعت میزان زبری افزایش یافت و از تشکیل اندوده سطحی جلوگیری گرد.
نتیجه گیری: زبری سطح خاک و اندوده سطحی حاصل از بارندگی قبلی قادر است شرایط سطح خاک و رواناب و هدررفت خاک را در مقیاس کرت تغییر دهد و شدت این تغییرات تحت تاثیرات متقابل شدت بارندگی و بافت خاک می باشد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
رضا زارعی
Tarbiat Modares University
عبدالواحد خالدی درویشان
Tarbiat Modares University
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :