اثر کشت مخلوط لوبیا سبز با سیب زمینی بر شاخص های رشد، عملکرد و کل خروجی زمین در سطوح مختلف نیتروژن

اهداف: عملکرد کم و بهره وری کل زمین از عمده ترین چالش های مرتبط با کشاورزی در کشورهای در حال توسعه است. تنوع گیاهان زراعی با معرفی حبوبات در کشت مخلوط می تواند به کاهش این چالش ها کمک کند. از این رو، بررسی اثرات کشت مخلوط لوبیا سبز با سیب زمینی (رقم آگریا) بر شاخص­های رشد، عملکرد و کل خروجی زمین (TLO) از مهمترین اهداف این پژوهش بود.   مواد و روش: آزمایش در سال زراعی ۱۳۹۵ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا انجام گرفت. آزمایش به­ صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی با ۱۲ تیمار در سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل چهار الگوی کشت خالص سیب­زمینی (M۱)، کشت لوبیا سبز بین ردیف­های سیب زمینی (M۲)، کشت لوبیا سبز روی ردیف­های سیب زمینی (M۳) و کشت لوبیا سبز بین و روی ردیف­های سیب زمینی (M۴) و سه سطح کود نیتروژن (N۰، N۸۰ و N۱۶۰: به ترتیب معادل صفر، ۸۰ و ۱۶۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار) بودند.   یافته ها: نتایج آزمایش در مورد گیاه سیب زمینی نشان داد بیشترین تجمع ماده خشک اندام­ هوایی (۵۲۹ گرم در متر مربع) و شاخص سطح برگ (۸۶/۴) از تیمار M۱×N۱۶۰ و بیشترین سرعت رشد محصول (۷۲/۲۱ گرم بر متر مربع در روز) از الگوی کشت M۲ به­دست آمد. بیشترین تجمع ماده خشک در غده (۸۷۷ گرم در متر مربع)، سرعت رشد غده (۵۰/۲۴ گرم در متر مربع در روز) و عملکرد غده (۴۸/۴۲ تن در هکتار) از تیمار M۲×N۱۶۰ حاصل شد. در لوبیا سبز بیشترین تجمع ماده خشک، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول و بیشترین عملکرد نیام سبز از تیمار M۲×N۸۰ بدست آمد. در سطح کانوپی نیز بیشترین تجمع ماده خشک، سطح برگ، LER و TLO به تیمار M۲×N۸۰ تعلق گرفت. تیمار M۲×N۸۰در مقایسه با تیمار M۱×N۰ (کشت خالص سیب زمینی بدون دریافت نیتروژن) مقدار TLO را ۴۳ درصد افزایش داد.   نتیجه گیری: در مجموع کشت لوبیا سبز بین ردیف­های سیب زمینی و کاربرد ۸۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار علاوه بر ایجاد تنوع زیستی و پایداری اکوسیستم باعث حداکثر بهره وری از زمین می­شود.

کلیدواژه ها:

نسبت برابری زمین ، شاخص­های رشد ، کشت مخلوط ، کل خروجی زمین ، سیب زمینی