ارزیابی عملکرد اسانس و شاخص های اکولوژیکی در کشت مخلوط آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) و سویا (Glycine max L.) با کاربرد قارچ میکوریز

چکیدهمقدمه و هدف:  با توجه به لزوم استفاده از سیستم های کشاورزی پایدار و وارد کردن گونه های جدید به منظور افزایش تنوع گونه ای، پژوهشی با هدف بررسی اثر کشت مخلوط آویشن (Thymus vulgaris L.) با سویا (Glycine max L.) با کاربرد کود زیستی بر محتوی و عملکرد اسانس آویشن و شاخص­های اکولوژیکی اجرا شد.    مواد و روش­ها: آزمایش به صورت اسپلیت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با ۱۲ تیمار و ۳ تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه در سال زراعی ۱۳۹۸ اجرا شد. فاکتور اصلی الگوهای مختلف کشت شامل کشت خالص آویشن، کشت خالص سویا، کشت مخلوط یک ردیف سویا+ یک ردیف آویشن (۱:۱) و دو ردیف سویا+ یک ردیف آویشن (۲:۱) بود. فاکتور دوم و سوم به ترتیب تلقیح و عدم تلقیح با میکوریز و برداشت (دو چین) بودند. یافته­ها: نتایج نشان داد، بیشترین عملکرد ماده خشک آویشن (۵/۶۳۴ گرم در متر مربع) در کشت خالص و چین اول بدست آمد. همچنین، بیشترین عملکرد اسانس آویشن (۴۵/۹ گرم در متر مربع) در چین اول و الگوی کشت مخلوط ۱:۱ بدست آمد. علاوه بر این، با تلقیح قارچ میکوریزا درصد و عملکرد اسانس آویشن بترتیب ۸۶/۳۰ و ۹۵/۱۱ درصد نسبت به عدم تلقیح افزایش یافت. بیشترین شاخص­های اکولوژیکی (نسبت معادل سطح زیر کشت و زمان، نسبت معادل سطح برداشت و کارایی استفاده از زمین) و شاخص­های اقتصادی (سودمندی کشت، سودمندی اقتصادی کشت مخلوط و شاخص بهره وری سیستم) در الگوی کشت ۱:۱ با کاربرد کود زیستی بدست آمد که بیانگر سودمند بودن این الگوی کشت از لحاظ اقتصادی نسبت به کشت خالص دو گیاه می­باشد. نتیجه گیری: به طور کلی، کشت مخلوط یک ردیف سویا+ یک ردیف آویشن همراه با کود زیستی می­تواند در افزایش درآمد اقتصادی و کارایی استفاده از زمین به کشاورزان معرفی گردد.

کلیدواژه ها:

واژه های کلیدی: الگوی کشت ، شاخص بهره وری سیستم ، عملکرد دانه ، کشاورزی پایدار ، کود زیستی