کاهش ارزش شهادت زنان در قیاس با مردان؛ تفسیر تطبیقی آیه ۲۸۲ سوره بقره با تمرکز بر تفاسیر المنار، المیزان و من وحی القرآن

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 289

فایل این مقاله در 25 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PTT-8-15_005

تاریخ نمایه سازی: 3 بهمن 1401

چکیده مقاله:

تاریخ دریافت: ۱۱/۰۵/۱۴۰۰   |   تاریخ اصلاح: ۱۳/۰۹/۱۴۰۰   |   تاریخ پذیرش: ۱۳/۰۹/۱۴۰۰آیه ۲۸۲ سوره بقره، از آیاتی است که در انتقال به دوره مدرن، نوعی از نابرابری جنسیتی میان مردان و زنان را به اذهان متبادر ساخته که بر مبنای آن، ارزش شهادت زنان در قیاس با مردان، به نصف کاهش یافته است. بسیاری از عالمان تفسیر، با طرح این مدعا که زنان، موصوف به ویژگیهایی چون: نقصان در عقل، ضعف در حافظه و ناتوانی در ثبت حوادث هستند، خواسته یا ناخواسته، خوانشهایی مبتنی بر ارزش داوری جنسیتی علیه زنان عرضه کردهاند. این خوانشها تا آستانه سده چهاردهم هجری، بسیار رواج داشته، اما در گذار به دوره معاصر و مطرح شدن پرسشهای نوظهور عصری، زمینههای فرهنگی- اجتماعی برای فاصله گرفتن از سنتهای تفسیری و پیدایی خوانشهای روزآمد از این آیه فراهم آمده است. در این پژوهش، تلاش میشود با تمرکز بر تفاسیر المنار، المیزان و من وحی القرآن، امکانهای مختلف تفسیری که درباره این آیه شریفه پیش افکنده شده است، با رویکرد تطبیقی مطالعه گردد. پژوهش حاضر، نشان میدهد که صاحبان تفاسیر نامبرده، کوشیدهاند تا با پیش گرفتن سه مسیر متفاوت، فهمی نو از آیه شریفه، متناسب با پرسشها و نیازهای عصری عرضه کنند.طیب حسینی، س.م؛ حکیمیان، ع.م؛ شیرزاد، م.ح؛ شیرزاد، م.ح. (۱۴۰۱). کاهش ارزش شهادت زنان در قیاس با مردان؛ تفسیر تطبیقی آیه ۲۸۲ سوره بقره با تمرکز بر تفاسیر المنار، المیزان و من وحی القرآن، دوفصل نامه پژوهش های تفسیر تطبیقی. ۸ (۱۵)، ۱۳۸-۱۱۳. Doi: ۱۰.۲۲۰۹۱/PTT.۲۰۲۲.۶۷۸۹.۱۹۵۵

نویسندگان

سیدمحمود طیب حسینی

دانشیار گروه قرآن پژوهی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران

علی محمد حکیمیان

استادیار گروه حقوق و فقه اجتماعی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران

محمدحسن شیرزاد

دکترای علوم قرآن و حدیث، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

محمدحسین شیرزاد

دکترای علوم قرآن و حدیث، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • ابن ابی جامع، علی بن حسین (۱۴۱۳ ق)، الوجیز فی ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی (۱۴۱۳ ق)، من لایحضره الفقیه، ...
  • ابن عاشور، محمد بن طاهر (۱۴۲۰ ق)، التحریر و التنویر، ...
  • ابن عجیبه، احمد بن محمد (۱۴۱۹ ق)، البحر المدید فی ...
  • ابن العربی، محمد بن عبدالله (۱۴۰۸ ق)، احکام القرآن، بیروت: ...
  • ابن کثیر، اسماعیل بن عمر (۱۴۱۹ ق)، تفسیر القرآن العظیم، ...
  • ابوحیان اندلسی، محمد بن یوسف (۱۴۲۰ ق)، البحر المحیط فی ...
  • ابولیث سمرقندی، نصر بن محمد (۱۴۱۶ ق)، بحرالعلوم، بیروت: دارالفکر ...
  • بحرانی، سید هاشم (۱۴۱۶ ق)، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران: ...
  • بخاری، محمد بن اسماعیل (۱۴۰۷ ق)، الجامع الصحیح، بیروت: دار ...
  • بیضاوی، عبدالله بن عمر (۱۴۱۸ ق)، انوار التنزیل و اسرار ...
  • پاکتچی، احمد (۱۳۹۱ ش)، روش تحقیق با تکیه بر حوزه ...
  • تاجالقراء کرمانی، محمود (بیتا)، غرائب التفسیر و عجائب التاویل، بیروت: ...
  • ثعالبی، عبدالرحمان بن محمد (۱۴۱۸ ق)، الجواهر الحسان فی تفسیر ...
  • ثعلبی، احمد بن ابراهیم (۱۴۲۲ ق)، الکشف و البیان عن ...
  • ثقفی تهرانی، محمد (۱۳۹۸ ق)، تفسیر روان جاوید، تهران: برهان ...
  • جصاص، احمد بن علی (۱۴۰۵ ق)، احکام القرآن، بیروت: دار ...
  • جعفری، یعقوب (۱۳۷۶ ش)، تفسیر کوثر، قم: هجرت ...
  • جلیلی، سید هدایت و انسیه عسکری (۱۳۹۳ ش)، «تفسیر مقارن/ ...
  • جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۱ ش)، زن در آینه جلال و ...
  • جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۹ ش)، تسنیم، قم: اسراء ...
  • حسنی واعظ، محمود (۱۳۸۱ ش)، دقائق التاویل و حقائق التنزیل، ...
  • حسینی شیرازی، سید محمد (۱۴۲۴ ق)، تقریب القرآن الی الاذهان، ...
  • خازن، علی بن محمد (۱۴۱۵ ق)، لباب التاویل فی معانی ...
  • خالدی، صلاح عبدالفتاح (۱۴۳۳ ق)، التفسیر الموضوعی بین النظریه و ...
  • خطیب، عبدالکریم (۱۴۲۴ ق)، التفسیر القرآنی للقرآن، بیروت: دارالفکر العربی ...
  • دروزه، محمد عزت (۱۳۸۳ ق)، التفسیر الحدیث، قاهره: دار احیاء ...
  • رضا، محمد رشید (۱۹۹۰ م)، المنار، قاهره: الهیئه المصریه العامه ...
  • رومی، فهد بن عبدالرحمان (۱۴۰۳ ق)، منهج المدرسه العقلیه الحدیثه ...
  • زجاج، ابراهیم (۱۴۰۸ ق)، معانی القرآن و اعرابه، بیروت: عالم ...
  • زحیلی، وهبه بن مصطفی (۱۴۱۸ ق)، التفسیر المنیر، بیروت: دارالفکر ...
  • سبزواری، محمد بن حبیبالله (۱۴۱۹ ق)، ارشاد الاذهان الی تفسیر ...
  • سلمان، محمد بن عبدالله (۱۴۰۹ ق)، رشید رضا و دعوه ...
  • سمعانی، منصور بن محمد (۱۴۱۸ ق)، تفسیرالقرآن، ریاض: دارالوطن ...
  • سورآبادی، عتیق بن محمد (۱۳۸۰ ش)، تفسیر سورآبادی، تهران: فرهنگ ...
  • سیوطی، عبدالرحمان بن ابیبکر (۱۴۰۴ ق)، الدر المنثور فی التفسیر ...
  • شبر، سید عبدالله (۱۴۰۷ ق)، الجوهر الثمین فی تفسیر الکتاب ...
  • شریف لاهیجی، محمد بن علی (۱۳۷۳ ش)، تفسیر شریف لاهیجی، ...
  • شیخ علوان، نعمتالله (۱۹۹۹ م)، الفواتح الالهیه و المفاتح الغیبیه، ...
  • صابونی، محمدعلی (۱۴۱۷ ق)، صفوه التفاسیر، قاهره: دار الصابونی ...
  • صادقی تهرانی، محمد (۱۳۶۵ ش)، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن، ...
  • طالقانی، سید محمود (۱۳۶۲ ش)، پرتوی از قرآن، تهران: شرکت ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین (۱۴۱۷ ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: ...
  • طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۷۲ ش)، مجمع البیان فی تفسیر ...
  • طبری، محمد بن جریر (۱۴۱۲ ق)، جامع البیان فی تفسیر ...
  • طبری، محمد بن جریر (۱۴۱۵ ق)، المسترشد فی امامه علی ...
  • طنطاوی، محمد (۱۴۱۷ ق)، التفسیر الوسیط للقرآن الکریم، قاهره: دار ...
  • طوسی، محمد بن حسن (بیتا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: ...
  • طیب حسینی، سید محمود (۱۳۸۹ ش)، «تفسیر تطبیقی»، دائره المعارف ...
  • عسکری، انسیه و محمدکاظم شاکر (۱۳۹۴ ش)، «تفسیر تطبیقی؛ معنایابی ...
  • عکبری، ابوالبقاء (۱۴۱۹ ق)، التبیان فی اعراب القرآن، ریاض: بیت ...
  • فاضل مقداد (۱۴۱۹ ق)، کنز العرفان فی فقه القرآن، قم: ...
  • فخر رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰ ق)، مفاتیح الغیب، بیروت: ...
  • فراء، یحیی بن زیاد (۱۹۸۰ م)، معانی القرآن، قاهره: الهیئه ...
  • فضلالله، سید محمدحسین (۱۴۱۷ ق)، قرائه جدیده لفقه المراه الحقوقی، ...
  • فضلالله، سید محمدحسین (۱۴۱۸ ق)، دنیا المراه، بیروت: دارالملاک ...
  • فضلالله، سید محمدحسین (۱۴۱۹ ق)، من وحی القرآن، بیروت: دارالملاک ...
  • فضلالله، سید محمدحسین (۱۴۲۵ ق)، تاملات اسلامیه حول المراه، بیروت: ...
  • قاسمی، جمالالدین (۱۴۱۸ ق)، محاسن التاویل، بیروت: دارالکتب العلمیه ...
  • قرائتی، محسن (۱۳۸۳ ش)، تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگی درسهایی ...
  • قطب راوندی، سعید بن هبه الله (۱۴۰۵ ق)، فقه القرآن، ...
  • قمی، علی بن ابراهیم (۱۴۰۴ ق)، تفسیر قمی، قم: دارالکتاب ...
  • کاشانی، فتحالله (۱۳۷۳ ق)، خلاصه المنهج، تهران: اسلامیه ...
  • کاشفی، حسین بن علی (۱۳۶۹ ش)، مواهب علیه، تهران: اقبال ...
  • کرمی، محمد (۱۴۰۲ ق)، التفسیر لکتاب الله المنیر، قم: چاپخانه ...
  • کومی، احمد سید (۱۴۰۲ ق)، التفسیر الموضوعی للقرآن الکریم، قاهره: ...
  • گلی، جواد و حسن یوسفیان (۱۳۸۹ ش)، «جریانشناسی نومعتزله»، معرفت ...
  • ماوردی، علی بن محمد (بیتا)، النکت و العیون، بیروت: دارالکتب ...
  • مدرسی، سید محمدتقی (۱۴۱۹ ق)، من هدی القرآن، تهران: دار ...
  • مراغی، احمد مصطفی (۱۹۸۵ م)، تفسیر المراغی، بیروت: دار احیاء ...
  • مسلم، مصطفی (۱۴۲۶ ق)، مباحث فی التفسیر الموضوعی، دمشق: دارالقلم ...
  • مسلم بن حجاج (۱۹۵۵ م)، الصحیح، بیروت: دار احیاء التراث ...
  • مغنیه، محمدجواد (۱۴۲۴ ق)، التفسیر الکاشف، تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
  • مقاتل بن سلیمان (۱۴۲۳ ق)، التفسیر، بیروت: دار احیاء التراث ...
  • مقدس اردبیلی، احمد (۱۳۸۶ ق)، زبده البیان فی احکام القرآن، ...
  • مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴ ش)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
  • مکی بن ابیطالب (۱۴۲۹ ق)، الهدایه الی بلوغ النهایه فی ...
  • منوچهریان، مهرانگیز (۱۳۴۲ ش)، انتقاد قوانین اساسی و مدنی و ...
  • موسوی سبزواری، سید عبدالاعلی (۱۴۰۹ ق)، مواهب الرحمان فی تفسیر ...
  • میبدی، رشیدالدین (۱۳۷۱ ش)، کشف الاسرار و عده الابرار، تهران: ...
  • میراحمدی، عبدالله (۱۳۹۷ ش)، «بازخوانی اندیشههای نو اعتزالی محمد عبده»، ...
  • نجارزادگان، فتح الله (۱۳۸۳ ش)، تفسیر تطبیقی، قم: مرکز جهانی ...
  • نجفی، محمدجواد (۱۳۹۸ ق)، تفسیر آسان، تهران: انتشارات اسلامیه ...
  • نحاس، احمد بن محمد (۱۴۲۱ ق)، اعراب القرآن، بیروت: دارالکتب ...
  • نووی، محمد بن عمر (۱۴۱۷ ق)، مراح لبید لکشف معنی ...
  • Giddens, A. (۲۰۰۹), Sociology, Cambridge: Polity Pres ...
  • نمایش کامل مراجع