پارامترهای تولید مثل و رشد جمعیت زنبورAnisopteromalus calandrae (Hym.: Pteromalidae) پارازیتویید سوسک چهارنقطه ای حبوبات Callosobruchus maculatus (Col.: Bruchidae)

پارامترهای تولید مثل و رشد جمعیت زنبور Anisopteromalus calandrae (Howard) روی لارو سن چهارم سوسک Callosobruchus maculatus (Fabricius) در دمای ثابت ۱ ± ۲۵ درجه ی سیلسیوس، رطوبت نسبی ۵ ± ۲۰ درصد و دوره ی نوری ۱۶ ساعت روشنایی و ۸ ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. نرخ تفریخ تخم (hx) زنبور به دلیل پنهان بودن لاروهای میزبان داخل دانه های حبوبات برابر یک (۱۰۰%) فرض شد. بر اساس نتایج به دست آمده نرخ ناخالص باروری و بارآوری ۵۱/۳۰۶ تخم و نرخ های خالص باروری و بارآوری ۲۵/۲۳۶ تخم در هر ماده تعیین شد. میانگین تعداد تخم تولید شده توسط یک زنبور ماده در هر روز ۴۸/۱۱ عدد و نرخ ذاتی و متناهی افزایش رشد جمعیت زنبور روی لارو سوسک چهار نقطه ای حبوبات به ترتیب ۱۶۳/۰ و ۱۸/۱ محاسبه شد. مدت زمان لازم برای افزایش جمعیت زنبور به اندازه ی نرخ خالص تولید مثل (Ro) ۳۰/۳۵ روز و زمان لازم برای دو برابر شدن جمعیت زنبور، ۲۴/۴ روز تعیین گردید. نرخ ناخالص تولید مثل زنبور ۳۶/۱۲۳ و نرخ خالص تولید مثل ۴۹/۱۰۹ ماده به ازای هر زنبور ماده در طول عمر آن محاسبه گردید. بررسی توزیع سنی پایدار جمعیت زنبور نشان داد که ۳/۶۲ درصد جمعیت زنبور را مراحل نابالغ و ۷/۳۷ درصد جمعیت را مرحله ی بالغ تشکیل می دهد. امکان استفاده از نتایج این تحقیق جهت کنترل بیولوژیک C. maculatus مورد بحث قرار گرفته است.

کلیدواژه ها:

Anisopteromalus calandrae ، Callosobruchus maculatus ، نرخ ذاتی افزایش جمعیت ، نرخ خالص تولید مثل ، جمعیت پایدار