تاثیر شکل اراضی بر وی‍ژگی های‍‍ میکرومورفولوژیک خاک در دشت تبریز

در این تحقیق به منظور مطالعه تاثیر شکل اراضی بر ویژگی­های میکرومورفولوژیک خاک در واحدهای فیزیوگرافی مختلف اراضی پست، دشت، دشت دامنه­ای، دشت آبرفتی رودخانه­ای و تپه، پنج خاکرخ در ناحیه­ای از دشت تبریز واقع در غرب این شهرستان بین ۹ °۳۸ تا  ۱۲ °۳۸ عرض شمالی و °۴۶ تا  ۶ °۴۶ طول شرقی، مورد بررسی قرار گرفته است. رژیم رطوبتی منطقه مورد مطالعه اریدیک ضعیف و رژیم حرارتی مزیک بوده و ارتفاع آن از سطح آزاد دریا ۱۳۵۰متر می باشد، نمونه­ها از افق­های مختلف انتخاب وبصورت دست­خورده و دست­نخورده جهت مطالعات فیزیکی، شیمیایی و میکرومورفولوژیکی برداشته ­شد و مورد تجزیه قرار گرفت. خاک­های مذکور بر اساس ویژگی­های مورفولوژیک، فیزیکی و شیمیایی و کلید رده­بندی ۲۰۱۰ در رده اریدی­سول و انتی­سول، تحت رده­های سالید، آرجید، کلسید و اورتنت و زیرگروه­های Calcic Haplosalids، Xeric Natrargids، Xeric Haplocalcids و Xeric Torriorthent رده­بندی شدند. همچنین مشاهدات میکرومورفولوژیکی نشان­دهنده­ی تاثیر شکل اراضی یا واحدهای مختلف فیزیوگرافی در تشکیل نمودهای خاکساختی بوده و پوشش­های رسی در خاکرخ­های بالادست با وجود توسعه­یافتگی کمتر در اطراف ذرات درشت مشاهده می­شود. ذرات و میکروکریستال­های آهک در تمام خاکرخ­ها پراکنده بوده و نشان­دهنده جوان بودن خاک­های مذکور است. نسبت ذرات درشت به ریز در خاکرخ­های بالادست به علت جوان­تر بودن و تاثیر کم فرایندهای خاکساختی، بزرگتر از نسبت آن در خاکرخ­های پایین دست است. ندول ها و اکسیدهای آهن و منگنز نیز در تحت­الارض اکثر خاکرخ­ها مشاهده می­شود. ریزساختار مکعبی در خاکرخ­های پایین­دست نسبت به خاکرخ­های بالادست دارای توسعه­یافتگی بیشتر بوده که بیانگر الگوی پراکنش انولیک در بالادست و پورفیریک در پایین دست می باشد.

کلیدواژه ها:

دشت تبریز ، شکل اراضی یا واحدهای فیزیوگرافی ، خواص میکرومورفولوژیک ، نمودهای خاکساختی