استعاره مفهومی عشق در طریقت نامه عماد فقیه کرمانی

استعاره مفهومی از مقوله های بنیادی زبان شناسی شناختی است. مقوله زبانی که صرفا مربوط به واژه­ها نیست، بلکه از فرآیندهای تفکر انسان است و زبان را از حد شگردی بلاغی به سطح وسیله­ای برای اندیشه عمیق­تر و شناخت والا می­رساند. با توجه به اینکه شیوه حرکت و سیر تعالی در آموزه­های عرفانی به زبان رمز است و عرفان قلمرو هنری زبان در معنای یک نظام اشاری است و از آنجا که در نظریه شناختی، استعاره به عنوان پدیده­ای در کلیت ­زبان حضور جهت دهنده دارد به این معنی که یک حوزه مفهومی براساس حوزه مفهومی دیگر شناخته می­شود، این استعاره در اشعار عرفانی راه پیدا کرده است. عماد فقیه کرمانی از عارفان قرن هشتم در طریقت نامه که آن را در ۱۰ باب و هر باب را در ۱۰ فصل در آداب سیر و سلوک و وظایف سالکان و مقامات و احوال عارفان سروده، کمال محبت به حق تعالی را عشق می­داند. در این پژوهش ابتدا گزارشی از زندگی عمادالدین فقیه کرمانی، طریقت نامه، استعاره مفهومی داده شده و در آخر به بررسی استعاره مفهومی عشق در طریقت نامه پرداخته شده است. از آنجا که استعاره مفهومی دارای دو حرکت از مبدا به مقصد است بر این اساس دارای سه بار معنایی مثبت، منفی و خنثی می­شود. نتیجه پژوهش این است که عماد از دو طریق «انتقال معنا» و «تغییر معنا»، توانسته معناهای تازه­ای به عشق داده و با ایجاد تعلیق در معنای واژه­ها، خواننده را در گرفتن معنا و تعابیر گسترده­تر آزاد بگذارد.

کلیدواژه ها:

استعاره مفهومی ، عشق ، طریقت نامه ، عماد فقیه کرمانی