تاثیرگذاری برخی از شاخصهای اقلیمی بر آبگیری دریاچه های داخلی ایران

یکی از مهم ترین عوامل ساختاری کره زمین اقلیم است. هرگونه ناهنجاری در هر یک از این مولفه ها سبب اختلال و اغتشاش در کل سیستم می شود. ضریب تغییرات کم بارش، معرف پایداری و توزیع زمانی یکنواخت است. به منظور بررسی ارتباط بین فاکتورهای اقلیمی و اثر آن بر آبگیری دریاچه های داخلی ایران از داده های ۵۰ ساله اقلیمی دما و بارش پایگاه داده اسفزاری در یاخته های ۱۵*۱۵ کیلومتر استفاده شد. در پردازش های آماری علاوه بر اندازه گیری های گرایش مرکزی بارش و دما، از شاخص های پراکندگی استفاده گردید. آستانه های به دست آمده نشان می دهد که حوضه ای با دارا دمای متوسط از ۷۸/۱۵ کمتر، متوسط بارش سالانه از ۲۱۵ میلی متر بیشتر، ضریب برفی از ۱۳ درصد بیشتر، ضریب تغییرات بارش از ۴۰ درصد کمتر و ضریب تغییرات دما از ۴۳/۷ بیشتر می تواند حیات دریاچه را تضمین می کند. همه ی حوضه های داخلی ایران در دوره کواترنری به یک تناسب دچار تغییر دما نشده اند وضعیت و شواهدی که از آبگیری دریاچه ها کواترنری وجود دارد با بارش دو برابر نسبت به شرایط کنونی و دمایی ۶-۱۲ درجه کاهش نسبت به امروز همخوانی ندارد؛ به طوری که با کاهش ۳، ۹ و ۱۲ درجه دما و افزایش بارش، خط تعادل آب وخشکی نمی توانسته به آثار تراس های کواترنری برسد. تغییر ارتفاع خط تعادل آب وخشکی با مقدار تغییرات دما و بارش به تنهایی قابل تفسیر نیست و علیت را باید در تغییر رژیم بارش و وضعیت ژئومورفولوژیکی منطقه جستجو کرد.

کلیدواژه ها:

کواترنری ، اقلیم ، خط تعادل آب وخشکی ، دریاچه های داخلی ایران