روش استنتاجی در فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی چالش ها و راه حل ها

پژوهش ها در هر علمی زمانی به بار می نشیند که از حیث روش شناختی به غنای لازم و کافی دست یافته باشد و چالش هایی که فراروی آن ها قرار دارد، به صورت درست و منطقی حل شده باشد. باتوجه به جریان اسلامی سازی علوم انسانی که در برخی از کشورها و مراکز علمی جهان اسلام آغاز شده است، ارائه روش شناسی علوم انسانی، براساس مبانی نظری و تعالیم اسلامی از نیازهای ضروری جامعه علمی است. در این میان روش استنتاجی به مثابه روش عقلی و استدلالی که هم قدرت تبیینی و توجیهی بالا و هم اعتبار برون دینی دارد، از مهم ترین روش های پژوهش در علوم انسانی، ازجمله فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی به شمار می رود. در روش استنتاجی اعتقاد بر این است که میان مبانی نظری و آموزه های دینی، با دلالت های تربیتی آن ها ارتباط منطقی و موجه برقرار است. لذا از این روش هم می توان در جهت نظریه پردازی در عرصه فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی و هم در جهت نظریه آزمایی و نقد نظریه استفاده کرد. روش استنتاجی باوجود ظرفیت هایی که دارد، با مشکلات متعددی همچون مسئله گذار از «هست» به «باید»، رکود و ایستایی تعلیم و تربیت برآمده از این روش، دشواربودن برقراری ارتباط ملموس میان مبانی نظری با رفتارهای تربیتی، سیطره ی علم گرایی و عمل گرایی بر جهان و غیره نیز رو به رو است. سوال اصلی تحقیق این است که چه چالش هایی فراروی روش استنتاجی در فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی وجود دارد؟ در این نوشتار با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، تلاش شده است، مهم ترین چالش ها و محدودیت های روش استنتاجی را بیان نموده و راه حل های منطقی برای مشکلات ارائه شود.

کلیدواژه ها:

فلسفه تعلیم و تربیت ، منابع اسلامی ، روش استنتاجی ، گذار از هست به باید ، چالش ها ، « راه حل ها