بازدارندگی، باکتری ایستایی و کشندگی عصاره ی متانولی چهار گونه گلسنگ بومی ایران بر چند باکتری بیماری زای گیاهی

بیماری های گیاهی از مهمترین عوامل محدودکننده ی عمده در کشاورزی محسوب می شوند که هر ساله بخش قابل توجهی از تولیدات گیاهی را از بین می برند. خطرات و تهدیدهای ناشی از استفاده مکرر و بی رویه از آفت کش های شیمیایی برای مبارزه با بیماری های گیاهی، سبب توجه ویژه به ترکیبات طبیعی، امن و دوستدار محیط زیست شده است. گلسنگ ها به سبب برخورداری از مواد ضدمیکروبی فراوان در سال های اخیر، به عنوان یکی از مناسب ترین منابع ترکیبات طبیعی جایگزین مطرح شده اند. در این پژوهش اثر بازدارندگی و کشندگی عصاره ی متانولی چهارگونه گلسنگ جمع آوری شده از منطقه ی ارسباران، آذربایجان شرقی شامل Pleopsidium gobiensis، Parmelina tiliacea، Anaptychia setifera و Lecanora argopholis روی چند باکتری بیماری زای گیاهی نظیر Pectobacterium atrosepticum،Pseudomonas syringe pv. syringae ، Xanthomonas arboricola pv. Juglandis و Rhizobium tumefaciens با روش نشر در آگار و نیز روش اندازه گیری حداقل غلظت بازدارنده و کشنده مورد ارزیابی قرار گرفت. همه ی عصاره های گلسنگی بر هر چهار باکتری اثر کشنده و بازدارنده داشتند. با این حال، باکتری R. tumefaciens حساسیتی زیادی به این ترکیبات در مقایسه با سایر باکتری ها نشان نداد. در روش نشر در آگار، عصاره ی متانولی گلسنگ P. gobiensisتوانست با استرپتومایسین در بازدارندگی از رشد باکتری P. s. pv. syringae برابری کند. باکتری P. atrosepticum و X. a. pv. juglandis حساسیت بالایی به ترکیبات گلسنگی و استرپتومایسین نشان دادند. کشنده ترین عصاره ی متانولی مربوط به گلسنگ P. gobiensisبر باکتری X. a. pv. juglandisوعصاره ی گلسنگ P. tiliacea بر باکتری P. atrocepticum با میزان کشندگی ۸/۲ میلی گرم بر میلی لیتر بودند. با توجه به نتایج این مطالعه به نظر می رسد عصاره های گلسنگی از کارآیی قابل ملاحظه ای برای مهار باکتری های بیماری زای گیاهی داشته و در آینده می بایست مورد مطالعه ی بیشتری قرار گیرند.

کلیدواژه ها:

باکتری ، گلسنگ ، مهار زیستی ، فعالیت ضدباکتریایی ، ترکیبات طبیعی ، حداقل غلظت بازدارنده و کشنده