بررسی کیفیت زه اب و امکان سنجی استفاده مجدد در آبیاری (مطالعه موردی: مزارع نیشکر شمال استان خوزستان)

رشد روز افزون جمعیت شهری و نیاز به غذای سالم وابسته به فرآورده های کشاورزی ر کنار پایین امدن کمیت ابهای قابل استحصال در بسیاری از مناطق دنیا بر لزوم استفاده بهینه از منابع آب تاکید دارد.آنچنان که در کنار استفاده از شیوه های ابیاری پر راندمان بکار بردن نامتعارفی مثل آبهای شور و پسابهای مشاورزی و شهری نیز تا حدی مه اثر نامطلوب بر خاک ، گیاه انسان نداشته باشند به عنوان منابع جایگزین لازم خواهند بود. مهمترین چالش پیش روی استفاده از پسابها کیفیت اب است. در این تحقیق برخی پارامترهای کیفی اب خروجی از زه کش اصلی اراضی تحت کشت نیشکر در شمال خوزستان در طول دوره اماری مهر 88 تا اسفند 86 جهت امکان سنجی استفاده مجدد به منظور کشاورزی و به طور اختصاصی در آبایری مزارع نیشکر مورد بررسی قرار گرفت. میزان اسیدیته در محدوده متوسط آسیب رسانی بین 7/5 تا 8 متغیر است و بیشترین مقدار در اواسط دی معادل 8/06 مشاهده گردید. سدیم ، کلسیم ، منیزیم ، کلرید ، نیترات ، سولفات و بی کربنات به ترتیب با غلظت های متوسط سالانه 33/12 ، 17/5 ، 16/19 ،3/35 ، 31/25 ، 31/02 و 4/94 میلی گرم بر لیتر بیانگر وضعیت مناسبی هستند. سدیمی بودن به وسیاه پارامتر SAR با متوسط سالانه 8/07 در محدوده آسیب متوسط شناخته می شود اما به دلیل نوسانات نسبتا زیاد ان در طول سال و به خصوص تلاقی رخداد برخی مقادیر بالای آن با دوره نیاز ابی تیشکر وضعیت نسبتا حساسی را ایجاد کرده است. هدایت الکتریکی زه اب در تمام طول دوره از مقادیر استاندارد فراتر رفته همچنینی متوسط سالانه شوری در ناحیه ریشه 8 دسی زیمنس بر متر تخمین زده می شود که این مقدار خارج از محدوده تحمل نیشکر است و به کاهش محصول منجر خواهد شد. در نتیجه استفاده مجدد تنها پس از تخلیه زه اب به داخل رودخانه و تخفیف شوری به میزان مطلوب از طریق پمپاژ به مزرعه ممکن خوهد شد.

کلیدواژه ها:

استاندارهای کیفی آب آبیاری ، استفاده مجدد زهاب ، مزارع نیشکر