تعیین شدت تخریب منابع آب در منطقه کاشان با استفاده از مدل بیابان زائی

تخریب منابع طبیعی در مناطق خشک یکی از مهمترین فرآیندهای بیابان زائی است که در مدل های مختلف بیابان زائی به صورتهای متفاوت به آن توجه شده است.یکی از مهمترین این روشها روش F.AO. UNEP می باشد که یکی از کاملترین و جامع ترین روشهای مبارزه با پدیده بیابان زائی است که برای از بین بردن بیابان زائی در جهان ارائه است(FAO-UNEP ۱۹۸۴ ) ولی طبق تجزیه و تحلیلی که بر روی این روش صورت گرفت این روش نیز به نوبه خود دارای نواقصی است که از جمله نواقص بارز آن نادیده گرفتن شرایط خاص بیومهای منطقه خاورمیانه از جمله ایران می باشدبه طوریکه به مواردی مانند خشکسالی و ترسالی شدت و مدت بارندگی (پراکندگی بارندگی) و افت سطح آب زیر زمینی اشاره نکرده است که جای تامل دارد.روش دیگری که برای ارزیابی شدیدپدیده بیابان زائی ارائه گردیده است روش طبقه بندی نوع و شدت بیابان زائی اراضی در ایران (ICD ) می باشد که در این روش به علت منطقه ای بودن به شرایط خاص بیومهای منطقه توجه زیادی شده است. این روش مسائل تخریب منابع آب از جمله افت سفره آب زیرزمینی را در نظر گرفته است.ولی مطابق تجزیه و تحلیلی که بر روی روش حاضر صورت گرفت این روش هم به نوبه خود دارای اشکالاتی می باشد که از جمله آنها کوچک مقیاس بودن(۲۵۰۰۰۰ :۱)است که در نتیجه معیارهای ارزیابی پدیده بیابان زائی بیشتر به صورت کلی و کیفی بوده اند.با توجه به تجزیه و تحلیلی که بر روی روشهای موجود انجام گرفت و همچنین عاملهای و معیارهای موجود در منطقه مدلی برای ارزیابی تخریب منابع آب منطقه ارائه گردید.در نتیجه از کل مساحت منطقه مورد مطالعه (۶۱۶/۸۱ کیلومتر مربع)حدود ۶۳/۲۸۶ کیلومتر مربع(۴۶/۴۶ درصد) دارای شدت تخریب شدید و حدود ۱۸/۳۳۰ کیلومتر مربع(۵۴/۵۳ درصد) دارای شدت تخریب بسیار شدید می باشند.همانطوری که ملاحظه می گردد اثری از کلاسهای بیابان زائی آرام و متوسط در منطقه دیده نمی شود که این نشان دهنده میزان شدت تخریب منابع آب در منطقه کاشان است.

کلیدواژه ها:

تخریب منابع آب ، روش FAO-UNEP ، روشICD ، عوامل بیابا ن زائی انسانی محیطی) ، فرآیند بیابان زائی ، کاشان ، مدل بیابان زائی ، وضعیت فعلی بیابان زائی