مقایسه تاثیر عملیات حرارتی کوئنچ - بخش بندی (Q-P) و کوئنچ مستقیم (D-Q) بر ریزساختار و خواص مکانیکی یک فولاد استحکام بالای حاوی میکرو آلیاژ Ti

کوئنچ- بخش بندی یکی از روش های تولید فولادهای پیشرفته استحکام بالا است. اصول عملیات حرارتی مذکور مبتنی بر نفوذ کربن از مارتنزیت به آستنیت باقیمانده (γ_R) و پایدارسازیγ_R است. در این پژوهش آلیاژ با ترکیب شیمیایی wt%Al۰۵۴/۰– wt%Si ۵/۱ –wt%Mn ۲/۲ –wt%C ۲۱/۰– Fe حاوی ۰۸/۰% Ti به عنوان یک میکروآلیاژ در یک کوره ذوب القایی در خلاء بصورت شمش ریخته گری گردید. شمش مزبور به مدت ۳ ساعت در دمای °C۱۲۰۰ تحت عملیات حرارتی همگن سازی قرار گرفت. شمش همگن سازی شده توسط فرآیند نورد گرم و سرد به صورت ورقی به ضخامت mm ۵/۱ نورد شد. ورق تهیه شده تحت عملیات حرارتی Q-P و کوئنچ مستقیم قرار گرفته و از لحاظ ریزساختار و خواص مکانیکی مورد مقایسه قرار گرفته است. مقایسه تاثیر عملیات های مذکور بر ریزساختار و خواص مکانیکی فولاد توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی(SEM)، آنالیز اشعه ایکس (XRD)، ریزسختی سنجی و متالوگرافی انجام شد. نتایج بدست آمده نشان داد که نمونه ای که تحت عملیات حرارتی کوئنچ- بخش بندی قرار گرفته است، شکل پذیری بهتری نسبت به نمونه کوئنچ مستقیم دارد. استحکام و شکل پذیری نمونه حاصل از کوئنچ--بخش بندی به ترتیب MPa ۱۰۶۲ و ۵۲/۲۴ درصد و استحکام و شکل پذیری نمونه حاصل از کوئنچ مستقیم نیز به ترتیب MPa ۱۴۸۴ و ۲۱/۱۵ درصد گزارش شد

کلیدواژه ها:

کوئنچ - بخش بندی (Q-P) ، آستنیت باقی مانده ، استحکام کششی ، کرنش شکست ، میکروآلیاژ