نقش عقل دراستنباط احکام ازدیدگاه مذهب احناف

ازآنجائیکه خرد ورزی بشر چراغ علم ومعرفت را درهمه حوزه ها روز به روز درخشنده­تر­وتابنده ترمی نماید وایجاب می کند تا درشرایط کنونی رشد روز افزون عقلانیت جایگاه عقل درپرتو احکام مورد توجه همه جانبه صورت گیرد، لذا برخودم لازم دانستم تانقش عقل دراستنباط احکام ازدیدگاه مذهب احناف رامورد برسی قراردهم .پژوهشگر در این مقاله میخواهد بداند که آیا عقل دراستنباط احکام ازدیدگاه مذهب احناف نقش دارد یاخیر؟ وتوانائی  وکارائی عقل، درفهم احکام شرع، را بصورت فراخ وگسترده مورد بررسی قرار داده، تابه وضاحت ثابت نماید که بدون یاری جستن از رهنمائی های عقل نمی توان به حقیقت شریعت الهی رسید.عقل در استنباط احکام شرعی دو نقش «استقلالی وغیراستقلالی» دارد، به اعتبار نقش استقلالی درکنار کتاب وسنت واجماع منبعی مستقل میباشد و به لحاظ کاربرد غیر استقلالی ابزار استنباط احکام از سایر منابع شمرده میشود.عقل نزد علماء شیعه کاربرد استقلالی داشته وبعنوان سومین منبع مستنبط احکام شرع محسوب میشود. اماعقل نزد علماء احناف کاربرد استقلالی نداشته لذا منبع محسوب نگردیده وحجت نیست، بلکه ابزار فهم، کاشف ومظهر احکام شرع محسوب میشود؛ نه مثبت ومستنبط ویابه عبارت دیگرعقل ابزار تفسیر احکام است نه منبع ومصادر احکام شرع.      

کلیدواژه ها:

کلیدواژه: عقل ، استنباط ، احکام ، عقل استقلالی ، غیراستقلالی ، حسن و قبح افعال ، کاشف ، مظهر ، مستنبط وابزار