نقدی بر جایگاه فانتزی نویسی در کتاب های درسی فارسی (دوم ابتدایی تا پایان دوره متوسطه اول)

ادبیات در نظریه های جدید به انواع گوناگونی طبقه بندی شده است. یکی از گونه هایی که امروزه در بین مخاطبان و فرهنگ دوستان ملل مختلف خصوصا کودکان و نوجوانان محبوب شمرده می شود و همه ساله بخش مهمی از تولیدات فرهنگی مانند کتاب و رسانه های صوتی و تصویری آنها را به خود اختصاص می دهد، گونه فانتزی یا داستان های فراواقعی است. فانتزی که از جهات مختلفی مانند کمک به رشد درک تجربی کودک، تقویت درک خیالی کودک و نوجوان و برجسته سازی تاریخ و قهرمانان ملی و پیشینه های فرهنگی هر ملت در ذهن و روان دانش آموزان در مقاطع تحصیلی اثرات مثبت غیرقابل انکاری دارد، اگرچه به معنای جدید آن پیشینه پژوهشی زیادی در کشور ما ندارد، اما هم در ادبیات شفاهی و فولکلور و هم در ادبیات رسمی و کلاسیک فارسی مانند برخی داستان های شاهنامه، هزار و یک شب و هفت پیکر و... نمونه های بسیاری دارد. در این مقاله با بررسی فانتزی و نقش آن در کودکان و نوجوانان به میزان بهره ای که مولفین کتب فارسی تا پایه نهم متوسطه در تالیف کتب به شیوه جدید از این گونه داستانی داشتند، پرداخته شد که در نتیجه آن به نظر می رسد اگرچه در کتاب های فارسی تا پایه نهم چند داستان که حائز اکثریت ویژگی های فانتزی است گنجانده شده است، اما اولا تعداد آنها با توجه به اثر و نیازی که این گونه داستانی در دانش آموزان این پایه ها وجود دارد، اندک است و ثانیا در انتخاب این داستان های اندک هم هدفی غیر از فانتزی بودن آنها در اولویت بوده است.

کلیدواژه ها:

ادبیات ، فانتزی ، خیال ، کودک ، کتاب های درسی