بهینه سازی فرمولاسیون لوز رژیمی با جایگزینی شکر و مغز بادام با استویا- ایزومالت و گانودرما لوسیدیوم توسط روش سطح پاسخ

زمینه مطالعاتی: تولید محصولاتی با کالری کم و ارزش غذایی بالا می تواند از بروز برخی از بیماری ها مانند دیابت، چاقی و قلبی- عروقی جلوگیری کند. هدف: کاهش قند مصرفی با جایگزینی شکر با استویوزید- ایزومالت و ارتقاء ارزش غذایی با جایگزینی مغز بادام با قارچ گانودرما لوسیدیوم به عنوان یک ترکیب عملگرا و برسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی و بافتی شیرینی سنتی لوز بود. روش کار: روش سطح پاسخ (RSM) و طرح مرکب مرکزی در ۵ سطح جایگزینی شکر با استویوزید- ایزومالت (۰، ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰%)، جایگزینی مغز بادام با گانودرما لوسیدیوم (۰، ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰%) و دمای پخت (۵۰-۷۰ درجه سانتی گراد) استفاده شد. ویژگی های کیفی محصول منتخب (پروتئین، چربی، قند کل، فسفر، کلسیم، ویتامین D، دانسیته، عدد پراکسید، ویژگی های بافتی) و خصوصیات حسی آن در طول دوره نگهداری (۴۵ روز) ارزیابی و با نمونه شاهد با استفاده از نرم افزار SPSS مقایسه گردید. نتایج: نتایج نشان داد دانسیته، سفتی و چسبندگی تیمارها با افزایش درصد جایگزینی مغز بادام با گانودرما لوسیدیوم افزایش یافت. ارتجاعیت، صمغیت و قابلیت جویدن و همچنین شاخص های رنگی (L*) و (a*) با افزایش درصد جایگزینی شکر با استویوزید- ایزومالت و جایگزینی مغز بادام با گانودرما لوسیدیوم روند افزایشی داشت. شرایط تولید لوز رژیمی غنی شده بهینه بترتیب ۶۸و ۳۸ درصد جایگزینی شکر با استویوزید-ایزومالت، ۲۵ و صفر درصد جایگزینی مغز بادام با گانودرما لوسیدیوم و دمای پخت ۵۵ و ۶۰ درجه سانتی گراد معرفی گردید. محتوی کلسیم، فسفر و ویتامین D نمونه های لوز بهینه سازی شده بالاتر از نمونه شاهد بود (p <۰.۰۵). میزان چربی، قند کل و عدد پراکسید محصول نهایی نسبت به نمونه شاهد کاهش محسوسی داشت (p <۰.۰۵). نمونه های بهینه از نظر اکثر ویژگی های حسی اختلاف معنی داری با نمونه شاهد نداشت (P>۰.۰۵). نتیجه گیری نهایی : با استفاده از استویوزید می توان میزان قند موجود در فرمول لوز را کاهش و با غنی سازی آن با قارچ گانودرما لوسیدیوم می توان ویژگی های تغذیه ای این شیرینی سنتی را بهبود داد.

کلیدواژه ها:

استویوزید- ایزومالت ، بهینه یابی ، دانسیته ، سفتی ، گانودرما لوسیدیوم ، لوز رژیمی