مطالعه ای بر روابط تجربی تبدیل Mw-Ms، Mw-mb و Ms-mb در نواحی لرزه زمین ساختی ایران

تفاوت در برآورد بزرگی یک زلزله در مقیاس امواج درونی (mb) و در مقیاس امواج سطحی (Ms)، و همچنین امکان اشباع شدن بزرگی در مقادیر خاصی می تواند منجر به تخمین نادرست انرژی آزاد شده در حین زلزله شود. در این پژوهش روابط تجربی برای تبدیل مقیاس های بزرگی زلزله در نواحی مختلف ایران مطالعه شده است. تعداد ۶۲۲ زمین لرزه از داده های مشترک در کاتالوگ ISC-EHB و GCMTدر بازه زمانی ژوئن ۱۹۷۶ تا آخر دسامبر ۲۰۱۹ مورد ارزیابی قرار گرفت. بزرگی گشتاوری این زمین لرزه ها از ۴.۷ تا ۷.۸ است و در برازش روابط تبدیلی بزرگی زلزله در شش ایالت عمده لرزه زمین ساختی ایران استفاده شد. روابط تبدیلی Mw-Ms، Mw-mb و Ms-mb برای این شش ناحیه (زاگرس، کپه داغ، ایران مرکزی – شرق، البرز، آذربایجان، مکران) با استفاده از روش برازش خطی حداقل مربعات معمولی تحلیل شد. این روابط ابزاری بسیار مفید در همگن سازی ناحیه ای کاتالوگ های زلزله می باشند. روابط بدست آمده برای تبدیل بین بزرگی های امواج حجمی و امواج سطحی با بزرگی گشتاوری، در برآورد صحیح انرژی آزاد شده و همچنین ارزیابی سریع آسیب لرزه ای پس از وقوع یک زلزله حائز اهمیت فراوان است. اگرچه نتایج برای تبدیل Ms به Mw در نواحی مختلف ایران با مدل جهانی توافق خوبی را نشان می دهد اما روندهای خطی برازش شده برای تبدیل mb به Mw، دلالت بر تفاوت معنی داری در الگوی تضعیف دامنه امواج حجمی در نواحی لرزه زمین ساختی ایران دارد.

کلیدواژه ها:

ایالت لرزه زمین ساختی ، زلزله ، مقیاس بزرگی زلزله ، روابط تبدیلی بزرگی ، برازش خطی