درمان های گیاهی؛ راهکاری مناسب در کاهش مقاومت های دارویی در بیماری های انگلی اسب

در اسب سانان بیش از ۱۵۰ گونه انگل داخلی در شناخته شده است. اسبها میتوانند همزمان به چندگونه انگلی آلوده شوند. بیمار یها یانگلی دارای اثرات سوء بسیاری مانند کاهش وزن، لاغری، عدم رشد، کاهش تولید و عدم بهره وری کافی در اسبها میشوند. دراین بیناسترونگلها و اسکاریس ها، امروزه به عنوان شایع ترین و بیماریزاترین انگلهای اسب شناخته میشوند که دارای گسترش جهانی بوده ودر اقلیمهای مختلف مشاهده میشوند. امروزه نگرانیهای زیادی در مورد ابتلای اسبها با این دسته از انگلهای کرمی وجود دارد که ایننگرانیها به دلایلی ازجمله افزایش شیوع، مقاومت مراحل لاروی آنها به داروها و مشکل در برطرف ساختن علائم کلینیکی مرتبط با آنها میباشد. با توجه به شیوع بالای این دسته از انگ لها در اسب سانان، استراتژی کنترل انگلی از حدود ۵۰ سال پیش و با انجام درمانهای منظم دارویی شکل گرفته است. بااینحال، گزارشهایی متعدی از ایجاد مقاومت به داروهای ضد کرم و همچنین سناریوه ای جدی د یاز آلودگیهای انگلی در سرتاسر دنیا به وجود آمده است؛ که دراین بین گونه های سیاتوستومین و تا حدودی پارااسکاریس نیز نسبت بهداروهای ضد نماتود رایج مقاومت زیادی از خود نشان میدهند. به صورت کلی بایستی توجه نمود که ویژگیهای مقاومت ایجادشده دربین دو این دسته انگل مذکور تقریبا مکمل هم هستند. برخی از داروها هنوز علیه پاراآسکاریس به خوبی عمل میکنند، علیه استرنگل هابیاثرند و بالعکس. در حال حاضر به نظر نمیرسد ترکیبات دارویی جدید با نحوه اثر متفاوت وارد بازار شود. تنها روش ارزیابی میزان تاثیرداروه ای فعلی روش سنجش میزان شمار تخم در مدفوع میباش د، در سالهای اخیر، استفاده از گیاهان دارویی با خواص ضد کرمیبه منظور درمان بیمار یهای کرمی دستگاه گوارش به میزان زیادی موردتوجه قرارگرفته است. هرچند مطالعات انجام شده بیشتر به استفادهاز عصاره گیاهان دارویی در درمان آلودگیهای کرمی دستگاه گوارش نشخوارکنندگان معطوف شده است و به این مطالعات در درمانانگلهای کرمی اسب سانان چندان موردتوجه قرار نگرفته است. نکته مهم در ارتباط با درمانهای گیاهی ضد کرمی این است که بایستیبه گیاهان دارویی قابل رشد مورد کاربرد در همان منطقه بایستی توجه ویژه نمو د؛ که از بین میتوان به تاثیرات نماتود کشی گیاهانیچون آویشن شیرازی در استان فارس و یا استبرق در استان سیستان بلوچستان اشاره نمود که ازجمله گیاهان بومی این مناطق محسوبمیشوند. با توجه به این امر که؛ فراورده ای طبیعی حاصل از گیاهان دارویی یک منبع وسیع تهیه داروها و ترکیبات داروییمیباشند. لذا کنترل یکپارچه انگلها در اسب به واسطه کاهش گسترش مقاومت نسبت به داروهای ضد کرم از طریق رویکردهای جدیدمیتوا ند اتخاذ گردد؛ که در این راستا انجام یک برنامه کنترلی باید اصول مدیریتی، با استفاده از داروهای موثر با تاکید بر درمانها یگیاهی همچون عصاره آویشن شیرازی که در مطالعات اخیر تاثیر بالایی بر کشتن مراحل مختلف کرمی داشته است میتوا ند از پیدایشژن مقاوم در جمعیت کرمها مخصوصا نماتودها پیشگیری نماید. به این نکته نیز بایستی توجه نمود که داروهای گیاهی پذیر شعمومی بیشتر و به طورکلی عوارض جانبی کمتری دارند و میتواند در درمان بیمار یهای انگلی که در کشور ما در اسبها غالبا به صورتمزمن رخ میدهند، استفاده میشوند .

کلیدواژه ها:

درمان گیاهی ، مقاومت دارویی ، انگل ، اسب