بررسی عوامل موثر در بهبود وضعیت مکانیزاسیون و مدیریت آن در اراضی کشاورزی (مطالعه موردی: شهرستان پارس آباد مغان)

کاربرد صحیح ادوات در مزرعه باعث افزایش بهره وری تولید در کشاورزی مکانیزه خواهد شد که این امر با سواد کشاورزان و گذراندن دوره های آموزشی توسط آنان مرتبط است. مکانیزاسیون و استفاده از ماشین وابزار مکانیکی در کشاورزی امروزه امری اجتناب ناپذیر است. سیاستگذاری، برنامه ریزی و استفاده صحیح و بهینه از ماشین در کشاورزی، اصولا در کشورهای جهان سوم با چالش های متفاوتی روبروست و نیاز به جامع نگری در این جوامع بسیار محسوس بوده و به نحوی که عمدتا تکیه بر روی انتخاب استراتژی و تکنولوژی به همراه برنامه ریزی مناسب است. در کشور ما نیز بالطبع این امر با فراز و نشیب های فراوانی روبرو بوده است و هنوز تا دستیابی به جایگاه واقعی فاصله زیادی دارد. در این میان عوامل متعددی دخیل بوده که از ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، فنی و زیست محیطی سرچشمه می گیرند. هرگونه پیشرفت، ارائه راهکار و برنامه ریزی نیازمند تحلیل شرایط موجود جامعه کشاورزی کشور ما می باشد؛ کشاورزی منطقه مورد بررسی نیز بنا به اطلاعات موجود پتانسیل و ظرفیت های بسیاری را برای توسعه این امر در اختیار دارد. تحلیل وضعیت مکانیزاسیون منطقه با تکیه بر دستیابی به اطلاعات درخصوص، شناخت بهره برداران از جهت ویژگی های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی می تواند زمینه شناخت صحیح وضعیت مکانیزاسیون منطقه و استفاده از آن در برنامه ریزی توسعه کشاورزی را فراهم نماید. میزان مالکیت ماشین آلات کشاورزی به عنوان یکی از کارکردهای مدیریت بر مکانیزاسیون اراضی موثر است و میان سطح زیر کشت و مکانیزاسیون اراضی کشاورزی رابطه معنی دار وجود دارد زیرا هر چه سطح زیر کشت افزایش یابد و تعداد قطعات زمین کاهش یابد و همچنین سطح زیر کشت از دیم به آبی تبدیل شود تاثیر غیرمستقیم در مکانیزاسیون افزایش مییابد. همچنین نیروی انسانی بهعنوان کارکرد مدیریت بر میزان مکانیزاسیون اراضی تاثیر زیادی دارد زیرا خانوادههای پرجمعیت میتوانند با شرکت در کلاسهای آموزشی و ترویجی جهاد سطح دانش خود را افزایش دهند و هم ازنظر کمیت و کیفیت کشاورزی خود را افزایش دهند. مطالعه حاضربرای بررسی وضعیت مکانیزاسیون کشاورزی شهرستان پارس آباد با هدف بررسی وضعیت موجود و ارائه راهکارهای مناسب در جهت بهبود وضعیت مکانیزاسیون آن انجام گرفت. برای جمع آوری آمار و اطلاعات مورد استفاده در این پژوهش از دو روش میدانی و اسنادی استفاده شده است. مکانیزاسیون کشاورزی به عنوان یکی از نهاده های تکنولوژیکی، در جهان امروز یکی از مهمترین عواملعمده تحول در بخش زراعت به شمارمیرود و کشورهای توسعه یافته با بکارگیری صحیح آن توانسته اند بیشترین سهم تولید موادغذایی و فرآورده های کشاورزی را به خود اختصاص دهند. مکانیزاسیون کشاورزیعبارتست از پروسه ی ماشینی کردن عملیات کشاورزی. لذا استفاده از تکنولوژی مکانیکی، افزایش منابع توان و انرژی ورودی به سیستم کشاورزی ( از جمله توان انسانی، توان دام، توان موتورهای درون سوز،موتورهای الکتریکی، سیستم های تبدیل انرژی خورشیدی و دیگر تکنولوژی های تبدیل انرژی) با هدف بالابردن بهره وری و ظرفیت نیروی انسانی، مکانیزاسیون کشاورزی قلمداد می شود . جهت بهبود وضعیت مکانیزاسیون و استفاده از تکنولوژی مناسب در ایران ابتدا نیاز به مطالعات جامع و کارشناسی در کل سطح کشور به منظور نیازسنجی و شناخت نقاط ضعف و قوت میباشد، تا بتوان تصمیمات درست و علمی را در راستای توسعه بخش کشاورزی و رفع نیازها و قطع وابستگی به کشاورزی سایر کشورها گرفت. با توجه به متغیربودن وضعیت مکانیزاسیون در نقاط مختلف و وابستگی شدید آن به موقعیت هر منطقه، با درنظرگرفتن این نکتهنمیتوان جهت بهبود وضعیت مکانیزاسیون نسخه واحدی را برای مناطق مختلف ارایه داد.

کلیدواژه ها:

وضعیت مکانیزاسیون ، پارس آباد ، اراضی کشاورزی ، تحقیق کاربردی