بررسی نقش جشن‎های برگزارشده در آذربایجان دوره رضاشاه پهلوی از منظر اشاعه سبک زندگی جدید

یکی از مهم ترین سازوکارهای نهادها و محافل فرهنگی وابسته به قدرت پهلوی اول برای بسترسازی گفتمانی سبک زندگی مدنظر حاکمیت، بهره گیری از برگزاری جشن بود تا هم منجر به آشنایی، انس و آمادگی مردم نسبت به مولفه های سبک زندگی، نمادهای فرهنگی و الگوهای رفتاری تبلیغی دولت پهلوی اول شود و هم زمینه ساز و تسهیل‎گر اتخاذ سبک زندگی اشاعه شده از سوی اقشار مختلف مردم باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش جشن‎های برپاشده در ایالت آذربایجان در محدوده زمانی ۱۳۰۴ تا ۱۳۲۰ش در اشاعه مولفه‎های سبک زندگی مدنظر دولت رضاشاه انجام شده است. برای این منظور جشن‎های گوناگون برگزارشده در این منطقه از کشور با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و بررسی اسناد و منابع تاریخی مرتبط با آن دوره موردبررسی قرار گرفته است تا بدین سوال پاسخ دهد که جشن‎های برگزارشده در مناطق مختلف آذربایجان در دوره رضاشاه چه نقشی در بازنمایی وجوه مختلف سبک زندگی تبلیغ شده داشتند؟ یافته‎های پژوهش نشان می دهد که برپایی جشن‎های مختلف در مناطق مختلف آذربایجان به ‎نظام سیاسی حاکم این فرصت را داد تا بتواند برخی از مهم‎ترین عناصر سبک زندگی مدنظر خود همچون الگوهای رفتاری شامل پوشش لباس متحدالشکل جدید برای اقشار مختلف و زنان جامعه آذری، عناصر هویت ملی از قبیل اشاعه زبان و ادبیات فارسی و...، نمادهای ملی و فرهنگی مثل «شاه نماد ایران»، «باستان‎گرایی نماد ملیت ایرانی» و... را ترویج، اشاعه و بازنمایی کند تا از قبل آن‎ها برای دستیابی به اهدافی همچون ایجاد گسست در علقه های هویت قومی و محلی مردم آذربایجان و ادغام فرهنگ بومی و محلی این منطقه در هویت و فرهنگ ملی و مرکزی، همسو کردن آن‎ها با برنامه‎های اصلاحی پیاده شده در جامعه، تهییج احساسات توده مردم و کاستن از مخالفت‎ها، اشاعه مولفه‎ها و عناصر ایدئولوژیکی نظام، شکل‎دهی به نوع جدیدی از جامعه‎پذیری همگانی و درنهایت نیل به فرایند ملت‎سازی خود بهره ببرد.

کلیدواژه ها:

دولت رضاشاه ، آذربایجان ، جشن‎های دولتی ، سبک زندگی