طراحی و تبیین مدل آمادگی جامعه محور دانشگاه های علوم پزشکی کشور در بحران زلزله: تمرکز بر ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به آسیب دیدگان

هدف این پژوهش با هدف طراحی و برازش مدل بومی آمادگی جامعه محور دانشگاه های علوم پزشکی کشور در ارائه خدمات بهداشتی درمانی به آسیب دیدگان زلزله انجام شده است. روش ها این تحقیق، ازنظر هدف کاربردی و ازنظر رویکرد، کاربردی اکتشافی است. این پژوهش، در ۲ فاز کلی انجام شده است: فاز ۱: طراحی مدل آمادگی جامعه محور دانشگاه های علوم پزشکی کشور در ارائه خدمات به آسیب دیدگان زلزله (رویکرد کیفی: نظریه داده بنیاد)؛ فاز ۲: برازش و تبیین مدل آمادگی جامعه محور دانشگاه های علوم پزشکی کشور در ارائه خدمات به آسیب دیدگان زلزله. (رویکرد کمی: مدل سازی معادلات ساختاری). در فاز کیفی تحقیق، گروهی از خبرگان (شامل اساتید دانشگاه در حوزه مدیریت بحران، مدیران ارشد دانشگاه های علوم پزشکی، و مشاورین حوزه مدیریت بحران) به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شدند. در این فاز از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد و این فرایند تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. در این تحقیق، ۱۱ مصاحبه انجام شد. جامعه آماری این پژوهش در فاز کمی، مدیران ارشد، میانی و عملیاتی دانشگاه های علوم پزشکی (۵۰ دانشگاه) بودند که یک جامعه ۵۰۰ نفری را شکل می دادند. بر اساس جدول کرجرسی و مورگان به نمونه ای ۲۱۷ نفری نیاز بود که با روش نمونه گیری خوشه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار اصلی جمع آوری داده ها در فاز کمی تحقیق، پرسش نامه ای بسته و محقق ساز مشتمل بر ۴۰ گویه بوده است که به صورت الکترونیکی توزیع و جمع آوری شد. در فاز کمی تحقیق جهت آزمون فرضیه ها و برازش مدل بر اساس روش مدل سازی معادلات ساختاری، از نرم افزار لیزرل نسخه ۸ استفاده شده است. یافته ها در این تحقیق مشخص شد شرایط علی بر ضرورت آمادگی جامعه محور دانشگاه های علوم پزشکی در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی در بحران زلزله (با ضریب ۰/۴۶)، ضرورت آمادگی جامعه محور دانشگاه های علوم پزشکی بر اجرای راهبردها در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی در بحران زلزله (با ضریب ۰/۶۱)، شرایط محیطی بر اجرای راهبردها در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی در بحران زلزله (با ضریب ۰/۲۰)، اجرای راهبردهای جامعه محور توسط دانشگاه های علوم پزشکی بر کاهش هزینه ها (با ضریب ۰/۵۵)، اجرای راهبردهای جامعه محور توسط دانشگاه های علوم پزشکی بر کاهش خسارات جانی (با ضریب ۰/۶۸) و نهایتا اجرای راهبردهای جامعه محور توسط دانشگاه های علوم پزشکی بر توانمندی سرمایه ای اجتماعی (با ضریب ۰/۷۴) تاثیر مثبت و معنادار دارند. نتیجه گیری نتایج نشان میدهد بر اساس نظر کارشناسان مشارکت کننده در این پژوهش، مدل پارادایمی موردبررسی و روابط مفروض مدل از برازش لازم برخوردار است و ازاین رو می تواند الگوی مناسبی برای ارزیابی آمادگی جامعه محور دانشگاه های علوم پزشکی کشور در ارائه خدمات بهداشتی درمانی به آسیب دیدگان زلزله زدگان باشد.

کلیدواژه ها:

Community-oriented preparedness ، Earthquake ، Crisis management ، Medical universities ، Healthcare services ، آمادگی جامعه محور ، مدیریت بحران ، زلزله ، دانشگاه های علوم پزشکی ، خدمات بهداشتی درمانی