تحلیل تطبیقی مفهوم اعتدال در اندرزهای «دینکرد ششم» و «شاهنامه» فردوسی

یکی از مفاهیم بنیادی در اندیشه ایرانی، اصل اعتدال و میانه روی در امور زندگیاست که در کتاب ها و اندرزنامه های پهلوی به ویژه کتاب ششم دینکرد. مفصل تریناندرزنامه به زبان پهلوی. نمود بارزی دارد. در شاهنامه فردوسی نیز که چکیدهفرهنگ ایران پیش از اسلام به شمار می آید. میانه گزینی؛ یکی از اصول اساسیاست که در اندرزهای مختلف به آن تاکید شده است. در این مقاله کوشیده ایم تابه شیوه تطبیقی و با رویکرد تحلیل محتواء همسانی های این دو کتاب را دربارهاعتدال بازنماییم. نتایج تحقیق نشان می دهد که مفهوم اعتدال در دینکرد ششم وشاهنامه فردوسی به یکدیگر بسیار نزدیک است. در هر دو کتاب. افراط و تفریط ازمصادیق شر و بدی هستند و خیر و نیکی که در میانه این دو فرار می گیرد. نماداعتدال است. از سوی دیگر نیکی مساوی با کردا یندار و گفتار نیک است؛ سهاصل مهم باور زرتشتی که با خرد. ارتباطی مستقیم و تنگاتنگ دارند و انسان را بهزندگی خردمندانه ای راهنمایی می کنند که اصل آن میانه روی است. بین اعتدال وعدل و داد نیز پیوند تنگاتنگی وجود دارد که مفهوم اشه در اندیشه مزدایی را تداعی می کند. گفتنی است که مفهوم اعتدال در دینکرد ششم با اندرزهای بخش تاریخی شاهنامه، به ویژه ادبیات مربوط به دوران پادشاهی خسرو انوشیروان، تطابق بیشتری دارد و گاهی اندرزهایی کاملا یکسان در این زمینه به چشم می خورد که بیانگر تاثیر گذاری دینکرد ششم بر شاهنامه یا منابع یکسان ا ندرزی دو کتاب است.

کلیدواژه ها:

دینکرد ششم ، شاهنامه فردوسی ، اعتدال ، پیمان و ادبیات تطبیقی