استراتژی های برجسته سازی در قرآن بر اساس مکتب فرمالیسم (مطالعه موردی سوره مبارکه بقره)

یکی از مهمترین مکاتب نقد ادبی که در قرن بیستم متاثر از زبان شناسی ظهور یافت مکتب فرمالیسم است که معتقد بهعدم انفکاک شکل و محتوا هستند. و برای زبان دو رویکرد خودکاری و برجسته سازی (غیر خودکاری) قائل هستند. نظامخودکاری زبان که مراد آن صرفا رساندن پیام به مخاطب می باشد اما نظام برجسته سازی به کارگیری غیر متعارف عناصرزبان است به طوریکه طریقه بیان آن، نظرها را به سوی خود جلب کرده و موجب ایجاد انفعال عاطفی در خواننده وبرانگیختن احساس و اندیشه او میشود. موضوع مورد بحث به روش توصیفی- تحلیلی و به صورت مطالعه موردی در سوره مبارکه بقره، به استراتژی های برجسته سازی مد نظر فرمالیسم پرداخته و به دنبال این سوال است که مکتب فرمالیسم وعناصر آن تا چه اندازه می تواند ما را جهت نیل به مفاهیم والای قرآنی یاری رساند؟ و اینکه آیا خوانش قرآن کریم از دیدگاهاین مکتب میسر است؟ نتیجه تحقیق حاکی از آن است که استراتژی های برجسته سازی در دو شیوه قاعده افزایی و قاعده-کاهی در سوره مذکور به وفور یافت میشود و برجسته سازی از ط رفی تاکیدی است بر اعجاز بلاغی قرآن و از طرفی بردستیابی به معانی باطنی آیات کمک شایانی می کند. و بی توجهی به آن، باعث خلل در دریافت مفهوم و منطوق قرآنی گشتهو یا حداقل مانع از حرکت از ظاهر به باطن آن می شود. لذا خوانش قرآن کریم بر اساس این مکتب به درک زیبایی هاینهان آن منجر خواهد شد.

کلیدواژه ها:

سوره بقره ، برجسته سازی ، فرمالسیم ، قاعده کاهی ، قاعده افزایی