تحلیل گفتمان کنایه در تاریخ بیهقی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 215

نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

BAYHAGI12_097

تاریخ نمایه سازی: 20 آبان 1401

چکیده مقاله:

تحلیل گفتمان« اصطلاحی است برگرفته از گرایشهای نوین زبانشناسی که میکوشد روابط و احساسات نهفته در کلمات و درون متن را آشکار کند و در اصل برای اطلاق به مطالعاتی است که زبان نوشتاری، گفتاری، نشانه ای یا هرگونه پدیده نشانه شناختی را تجزیه و تحلیل میکنند. با بررسی تاریخ بیهقی میتوان دریافت بسیاری از کنایه های بیهقی نوساخته و ابداعی است و نویسنده برای ترسیم اوضاع آشفته و نابسامان جامعه آن روزگار به نوعی کتمان و پوشیدهگویی، به دلیل ناگزیری سیاسی و ظلم و ستم قدرت حاکم و خفقان روی آورده است. کنایه در تاریخ بیهقی به شکلهای مختلفی نمود دارد؛ گاه در قالب یک کلمه است که می تواند اسم، صفت یا فعل باشد، برخی از آنها در قالب یک ترکیب است از جمله: ترکیب وصفی، ترکیب اضافی و یا ترکیب عطفی، در بعضی موارد نیز به شکل یک گزارهی کنایی نمود دارد که مهمترین نوع کنایه به شمار میرود. کنایه های تاریخ بیهقی را می توان به دو دسته زبانی و ادبی تقسیم کرد که اغلب آنها در معنای اولیه خود دارای مصداق عینی هستند؛ یعنی معنای آنها قابلیت تحقق در واقعیت بیرونی را دارد که این خود با نظریه یاکوبسن که قطب مجازی زبان را از ویژگیهای نثر میداند، هماهنگی بسیار دارد. در تاریخ بیهقی، غلبه زبان بر قطب مجازی است و در این میان کنایه، از زیباترین، دقیق ترین و تاثیرگذارترین اسلوب های بلاغی است.

نویسندگان

یداله نصراللهی

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

فاطمه زمانی پهمدانی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز: