هنر بیهقی در انتقاد توام با رعایت شان سلطان

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 115

نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

BAYHAGI12_058

تاریخ نمایه سازی: 20 آبان 1401

چکیده مقاله:

در تاریخ بیهقی، بخشی از رویدادها و ماجراهای دوران سلطان محمود، سلطان محمد و به ویژه سلطان مسعود غزنوی (حک. ۴۲۱-۴۳۲ ق.) به قلم مورخی توانا و امین، ابوالفضل بیهقی، به رشته تحریر درآمده است. شیوه مواجه ه ابوالفضل بیهقی با اتفاقات و رخدادهای تاریخی مربوط به شخص پادشاه و چگونگی وقایع نگاری و تحلیل و توجیه آنها موضوعی است که در این مقاله به روش توصیفی تحلیلی بدان میپردازیم. این موضوع از آن جهت اهمیت می یابد که از یک سوی جایگاه و شان سلطان در نظر و اعتقاد بیهقی، جایگاهی رفیع و قابل احترام و برکشیده تقدیر الهی است و از سوی دیگر، سلطان همانند هر انسان دیگر، گاهی در تصمیم گیریها و رفتار و کردار خود مرتکب خطا و لغزش میشود و کم و بیش از او رفتاری غیرقابل قبول و ناسزا سر میزند که مورخ امین و راستگویی مانند بیهقی نمیتواند آنها را نادیده انگارد و در تاریخ خود ناگفته بگذارد. هنر بیهقی آنگاه آشکار میشود که با مهارت میتواند همشان و احترام پادشاه را پاس بدارد و هم رویدادهایی را که در آنها سهو و غفلت یا نقصانی به پادشاه منسوب میشود ناگفته نگذارد و به بهترین وجه و شیوه با تصریح، کنایه، اشاره یا در قالب تمثیل سخن انتقادی خود را به مخاطب برساند و در تاریخ ثبت نماید.

نویسندگان

قاسم صحرائی

استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه لرستان