بازکاوی چگونگی واقعه برای رسیدن به چرایی واقعه در تاریخ بیهقی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 154

نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

BAYHAGI12_050

تاریخ نمایه سازی: 20 آبان 1401

چکیده مقاله:

اساسی ترین عنصر درتاریخ بیهقی »واقعه« است. بیهقی، دربیان واقعه، یعنی اصلی ترین عنصر روایت، از کاویدن جزییات در پیرامون آن واقعه آغاز می کند و سپس خواننده یا مخاطب به ناگاه خود را در قلب واقعه مییابد و با اصل واقعه آشنا می شود؛ هنر بیهقی این است که در ذکر یک رویداد تاریخی، از مطالعات فراوان تاریخی خود استفاده و به اقتضای موقع و مقام، محفوظات خود را در پایان تاریخ خود ذکرمی کند. در واقعه بردارکردن حسنک وزیر، ابتدا به ذکر حال بوسهل میپردازد و او را برای خواننده معرفی میکند، بدون تعصب و غرض ورزی. سپس در خلال این که علی رایض حسنک را به بند میبرد چند حکایت از بوسهل و عبدوس و استادش بونصرمشکان نقل میکند و سپس جریان دادگاه را به نقل از دوستش نصرخلف شرح میدهد و از اقدامات بوسهل سخن میگوید و سپس جریان بردار کردن را بیان میکند. در داستان بردار کردن حسنک، اصل واقعه، بردار کردن حسنک است. ازاینرو، بیهقی، چرایی واقعه را در چگونگی واقعه متجلی میکند و از چگونگی و اجزای چگونگی صحبت میکند که خودبه خود، خواننده و مخاطب به چرایی پی خواهد برد. در حقیقت، ابوالفضل بیهقی، برای جستن حقیقت، از پیرامون واقعه به مرکز واقعه حرکت میکند.

نویسندگان

محمود رضا سلیمانی

پژوهشگر تاریخ هنر، مدیر موزه دانشگاه حکیم سبزواری: