بررسی باده و باده نوشی در تاریخ بیهقی

باده از پربسامدترین واژه ها در تاریخ بیهقی است؛ درباریان و حاکمان سلجوقی و غزنوی، در غمزدایی و فرح بخشی، در مجالس ویژه شراب نوشی مشهور به مجلس نشاط، از آن بهره میجستند. در اعیاد و جشنهایی چون جشن مهرگان، عید رمضان، اضحی و نوروز، اصلی ترین نوشیدنی بود. کسانی چون امیریارق غازی برخلاف سپاه سالار بسیار مینوشیدند. شراب نوشی سلطان مسعود در کنار رود جیحون از شراب نوشی در شکارگاه ها میگوید. درزمان شراب نوشی، در مرگ بونصر مشکان، سخن ازغبوق (شبانگاه) و صبوح (صبحگاه) آمده است. شراب نوشان با افزودن معطرات و میوه هاو نقل لذت بخشی و اثرگذاری آن را مضاعف میکردند که نقلدان ها در مجالس شراب گواه این مطلب است. بسته به نوع شراب،نگهداری آن در مشک، بشکه و یا کوزه های سفالین، در سردابهای خنک و مدفون کردن در زیرخاک متفاوت بوده که شرابخانه ها در داستان حصیری حاکی از این امر است. شراب در اسلام حرام است؛ اما بنا بر تاریخ بیهقی و متون دوره غزنویان و سلجوقیان، حاکمان آنان که بر طریق اهل سنت و به ویژه بر فرقه حنفی بوده اند، تسامحات بسیاری در استفاده از شراب داشتند؛ بر آن بودند که با رقیق کردن شراب با آب و زمان اندک تخمیر، حرمت از آن برداشته میشود و برخی نیز شراب را نجس نمیدانند که در شراب نوشی امیریارق غازی بیان شدهاست.

کلیدواژه ها:

شراب ، جشنها ، معطرات ، اسلام ، اهل سنت.