بازخوانی مفهوم سلطنت در دوره اسلامی بر پایه تصویر بیهقی از سلطان محمود غزنوی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 417

نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

BAYHAGI12_013

تاریخ نمایه سازی: 20 آبان 1401

چکیده مقاله:

بررسی متون تاریخ نگاری اسلامی، میتواند به عنوان مسیری برای فهم شیوه تفکر مسلمانان درباره سلطنت در سده های نخست اسلامی تلقی گردد. شناخت تاریخ نگاری بیهقی به فهم مفهوم سلطنت و حکومت نه تنها در دوره غزنویان، بلکه در دوره اسلامی نیز یاری میرساند. مسئله این، شناسایی نگاه بیهقی به سلطنت بر پایه تصویر وی از سلطان محمود غزنوی به عنوان بزرگترین فرمانروای حکومت غزنوی است. نگارنده بر آن است پس از تحلیل عناصر درونزبانی متن و تمهیدات بلاغی بیان، گفتوشنود آن را با تاثیرات شخص نویسنده و بافت کلان فرهنگی-اجتماعی که به آن متن، چارچوب داده است، بررسی و فهم نماید. نتایج این پژوهش نشان میدهد در نگاه بیهقی سلطنت و سلطان جایگاه والایی دارد و پادشاهان تالی پیامبراناند؛ رسیدن به قدرت امری مقدر و از پیش تعیین شده است و فرمانبرداری از پادشاه واجب و مخالفت با او به مثابه دشمنی با خواست و مشیت الهی است. بیهقی با پررنگ کردن نقش سلطان محمود در دوره سلطنت سبکتکین، حاشیه رانی اعمال نامناسب سلطان محمود و سعی در مبرا ساختن او، دادن عناوین و القاب و عبارات ستایش آمیز به سلطان محمود مانند »مردی بود حرون و دوراندیش«؛ »مردی بود که وی را در جهان نظیر نبود به همه بابها و روزگار او عروسی آراسته را مانست...« در واقع سعی در مشروعیتبخشی به حکومت غزنویان را دارد.

نویسندگان

زینب امیدیان

استادیار تاریخ تشیع، دانشگاه حکیم سبزواری: