تصویرگری اسب در نگاره های شاهنامه بایسنقری

اسب یکی از عناصر بسیار مهم در روایت های اسطوره ای و تاریخی بوده و اسب خاصی اکثر قهرمانان تاریخی را همراهی مینموده است. روایتهای اسطورهای و تاریخی شاهنامه نیز از این امر مستثنی نیست . فردوسی به کررات از اسب بعنوان یک کنشگر فعال در روایت های خود بهره برده است.مقاله حاضر در نظر دارد با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی نحوه توصیف و تصویرآفرینی ادبی اسب را در شاهنامه مورد توجه قرار دهد. در این راستا اسبها نه تنها از نظر مشخصات فیزیکی، نژاد، رنگ و غیره مورد مطالعه قرار خواهند گرفت بلکه اسب های شاخص شاهنامه، اسامی آنها، شخصیتهای مرتبط با هر کدام و مفاهیم نمادین آنها شناسایی خواهند شد.مقاله تلاش دارد به این سوال پاسخ دهد که نوع نگرش فردوسی به اسب چگونه بوده و کدام یک از نگاه های آرمانی، اسطوره ای، نمادین، حماسی، آیینی و یا واقع گرایانه در منظر فردوسی مسلط می باشد. بر اساس یافته های تحقیق، فردوسی در شاهنامه کاربردهای مختلف اسب را منجمله اسبان جنگی، پیک اسب، ادوات محافظتی اسب، ساخت این ادوات توسط ذوب کردن آهن را به همراهی شعر، تصویرآفرینی کرده است. کاربردهای آئینی بکار رفته درارتباط با اسب را در مراسمات سوگواری، مجازات گناهکار، آراستن اسبها با دهنه و لگام زرین و سیمین در جشن و سرور، پیشکشی به بزرگان و در بردن هدایا به طور فصیح و روان به نظم کشیده است.

کلیدواژه ها:

تصویرگری اسب ، شاهنامه بایسنقری ، مکتب هرات ، نگارگری