فرهنگ و توسعه مشارکت های مردمی

اولین چیزی که به ذهن خطور می کند، این است که توسعه ی بدون مشارکت چندان معنای پرباری ندارد، از آنجا که امروزه متفکران و صاحبنظران توسعه، مشارکت را از مهمترین ارکان توسعهبه شمار می آورند، پس در ابعاد چهارگانه ی توسعه ی اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی باید مشارکت مردم همراه و همگام با روند توسعه باشد .از بعد جامعه شناختی ، مشارکت به معنی تعلقفرد در گروه و سهمی که در آن دارد؛ تلقی میگردد و همچنین به معنی شرکت فعالانه در گروه درجهت به ثمر رسانیدن یک فعالیت اجتماعی است. آلن بیرو می گوید: «مشارکت به معنای سهمی در چیزی یافتن و از آن سود بردن و یا در گروهی شرکت جستن و بنابراین با آن همکاری داشتناست. به همین دلیل از دیدگاه جامعه شناسی باید بین مشارکت به عنوان حالت یا وضع (امر شرکت کردن) و مشارکت به عنوان عمل و تعهد (عمل مشارکت) تمیز قائل شد» (بیرو، ۲۵۷:۱۳۸۰). ازمنظر نظاممندی و کارکردی، مشارکت را «سازوکاری برای بقا، توسعه و تعالی نظام اجتماعی دانسته اند که توسعه نیافتن ساختارهای لازم برای مشارکت و نهادینه کردن آن به انقراضنظام اجتماعی و سقوط سیاسی آن می انجامد» (مردوخی، ۱۷۱:۱۳۷۳). پیتر اوکلی برای تعریف مشارکت به بیان سه تفسیر در خصوص مشارکت می پردازد که عبارتند از: مشارکت مردمی به عنوان سهم داشتن در جامعه، سازماندهی وتوانمندسازی (دهقان وغفاری، ۶۹:۱۳۸۴). سالیماعمردر تعریف مشارکت بر تاثیر نظام ارزشی جامعه در تعیین هدف تاکید می کند و می گوید: «فرایندمشارکت، مداخله و کنترل مردم، بیشتر به تعیین آنچه از دیدگاه خود مردم یک زندگی بهتر راتشکیل می دهد منجر خواهد شد. در این صورت تصمیم های مربوط به اینکه چه چیزی یکزندگی بهتر را می سازد پیش از آنکه با آنچه مردم، مقدس و مهم می شمارند منافات داشته باشد،نظام ارزشی آنان را منعکس می کند». همچنین مشارکت را می توان حرکت آگاهانه، فعال، آزاد و مسئولیت آوری دانست که برای تمشیت امور جامعه ضروری است (شادی طلب و کمالی، ۲۷:۱۳۸۱).

کلیدواژه ها:

مشارکت ، مشارکت مردمی ، فعالیت اجتماعی ، جامعه شناسی ، مسئولیت آوری