حسنک وزیر، جوانمردی و ناجوانمردی

آن چه برای ابوالفضل بیهقی در نگارش تاریخ اهمیت داشته است، روایتگری وقایعی است که غالبا شاهد آن بوده و همه به نوعی با دربار غزنین ارتباط داشته آند. بیهقی در مقام خدمتگزار دولت غزنوی از بازگو کردن برخی حقایق اکراه داشته است ولی حقیقت گویی در مقام یک مورخ، بر این حس وی غلبه یافته است. او که از طبقه دبیران است درباریان را عمده ترین مخاطب روزگار خود قرار می دهد و اصل اخلاقی وی تکیه بر کم آزاری است. از منظر او زندگی ظاهدانه حقیقی قابل ستایش است هرچند که خود، زاهدانه نمی زیسته است. آشکار است که دو اصل خوبی و بدی از ابتدا تاکنون همواره پابه پای یکدیگر پیش آمده و بحث های بسیاری راجع به آن ها شده است. و فتوت که همان مرام و مسلک جوانمردان است همواره مورد توجه گروه های بسیاری قرار گرفته است. حال آن که جوانمردی به صورت یک اصطلاح، عنوان مسکی خاص بوده که گرویدن به حلقه فتیان مستلزم رعایت برخی اصول و آداب و رسوم مخصوص بوده است. که با گذشت زمان نشانه های ظاهری آن کم رنگ شده و گرایش به اصول اخلاقی آن ها اصل قرار گرفته است از ویژگی های فتیان، اخلاق جوانمردی است که نمودهای آن در داستان ها حکایاتی که از ایشان نقل شده است، تجلی پیدا می کند. ماجرای بردار کرن حسنک وزیر نیز از جمله روایت هایی است که می توان جلوه های بارزی از فتوت و ناجوانمردی انعکاس یافته در رفتار و کردار شخصیت های ان را با استناد به منابع کتابخانه ای تحلیل کرد و با نگاهی متفاوت این روایت مشهور تاریخی را مورد نقد و بررسی قرار داد.

کلیدواژه ها:

تاریخ بیهقی ، حسنک وزیر ، فتوت ، اخلاق عرفانی