انعکاس تصویر شبه قاره در تاریخ بیهقی و تاریخ ملا محمد غزنوی

همزمان با فتح لاهور توسط سلطان محمود غزنوی و راه یافتن زبان فارسی به شبه قاره، اطلاعاتی در باب تاریخ هند به کتاب های فارسی دوره غزنویان وارد شد و لاهور به عنوان قطب فرهنگی، مورد توجه واقع شد. از مهم ترین کتاب های تاریخی عصر غزنوی که متاثر از این جریان، اطلاعات شایان ذکری در مورد شبه قاره در آن آمده است. میتوان به تاریخ بیهقی وتاریخ ملامحمد غزنوی اشاره کرد که هر دو بازه زمانی حکومت سلطان محمود و اطلاعات تاریخی آن عصر را در بر می گیرد. برخی از تصاویری که از شبه قاره در این دو اثر دیده می شود گاه درهیچ منبع دیگری نیامده است. بیهقی و ملامحمد غزنوی هر دو ازنزدیکان و مقربان سلطان محمود غزنوی هستند و شیوه تاریخ نویسی آنان مبتنی بر رعایت اصل صداقت در ثبت رویدادهاست. بیهقی در خلال توصیف لشکرکشی های سلطان محمود به هند تصاویری از فرهنگ و تمدن شبه قاره، مخصوصا شهر لاهور را نشان می دهد، ملا محمد غزنوی نیز در شرح احوال سالار معسود غازی که از سرداران سپاه غزنوی در یورش به هند بوده است. در ضمن شرح دلاوری ها و فتوحات وی تصاویری از شبه قاره را به نمایش می گذارد، از رهگذار مطالعه این دو اثر می توان به تصویر جامعی از شبه قاره هند در آثار فارسی آن دوره دست یافت.

کلیدواژه ها:

تصویر شبه قاره ، تاریخ ملا محمد غزنوی ، تاریخ بیهقی