جایگاه عباسیان در تاریخ بیهقی

ابوالفضل بیهقی به دو صورت از خلاقت عباسیان در کتاب گرانسنگ خود یاد کرده است نخست از حوادث ووقایعی که در روزگار محمود و مسعود روی داد و ارتباط مستقیم با خلافت بعداد دارد. با توجه به این که غزنویان از نظر سیاسی وابسته به خلافت بغداد بودند و باید حجت شرعی را برای حکومت بر ولایت از خلفای عباسی می گرفتند، واکاوی و بررسی حوادث تاریخی بیهقی در ارتباط با خلافت عباسی، اهمیتی دو چندان می باید. پادشاهی محمود و مسعود غزنوی مصادف با خلافت القادر بالله و القائم بالله است، پس طبیعی است که بیهقی در صورت نخستین از این دو پادشاه یاد کرد. صورت دوم از یاد کرد عباسیان در تاریخ بیهقی، آوردن حکایاتی اخلاقی و حکمی با رویکرد تعلیمی از پادشاهان، وزیران و بزرگان خلافت عباسی در خلال حوادث و اتفاقات جاری در حکومت غزنویان است. این حکایت در باب هارون و مامون عباسی ذکر می شود که در بین خلفای عباسی ازاهمیت و شهرت بیشتری برخوردار هستند. با احتمال ماتریدی بودن بیهقی از نظر فکری و حنفی بودن او از منظر فقهی، نگاه بیهقی به خلافت بغداد نگاهی مثبت و محترمانه است. هرچند وابستگی حکومت غزنویان به عباسیان و عواقب مخالفت با خلافت بغداد نیز در نگاهی بیهقی بی تاثیر نیست.

کلیدواژه ها:

تاریخ بیهقی ، ابوالفضل بیهقی ، عباسیان ، غزنویان