مفهوم واژه داد تاریخ در تاریخ بیهقی

واژه «داد تاریخی» برای اولین بار توسط ابوالفضل بیهقی در کتاب تاریخ مسعودی که بعدها با تاریخ بیهقی معروف شد، آمده است، «می خواهم داد تاریخ را بستانم». داد تاریخ از نگاه بیهقی ناگفته هایی است که در کلام دیگر مورخان نیامده و تا دوران او، تاریخ از باز گفتن و بازآفرینی این گونه حکایت ها و روایت ها تهی بوده است. داد تاریخ در نگاه بیهقی پیش از آن که نوعی دادخواهی مصطلح در تاریخ باشد، نوعی روش تاریخ نگاری است. تاریخ و تاریخ پایه ای، هر دو میراث گرانقدر شیوه و روش تاریخ نگاری منحصر به فرد بیهقی است. دامنه داد تاریخ را در تاریخ بیهقی می توان این گونه دسته بندی بیان مستقل از نتیجه کنونی دوره نگارش دارد، بیهقی در روایت تاریخ، سه روش را به کار می برد: الف) روشی که در آن ذهن و زبانی در زمانی دارد. ب) روشی که در آن ذهن و زبانی با زمانی دارد ج) روشی که در آن ذهن و زبنی بر زمانی دارد، داد تاریخ ادله و براهینی است که بیخقی آن را بن مایه عدالت مندی در گفتار خود می داند، داد تاریخ روایت زیبای تاریخ است که افزون بر آن که دردهای استخوان شکن تاریخ را درمان می کند، انسان بی تاریخ را تاریخ مند می کند.

کلیدواژه ها:

داد تاریخ ، حکایت تاریخی ، زمان ، تاریخ مندی ، تاریخ بیهقی