جایگاه نخبگان در حکومت غزنوی با تاکید بر نظریه مشروعیت ماکس وبر

بنا به روایت ابوالفضل بیهقی نقش افراد در حکومت غزنوی، بستگی تام به تصمیم سلطان دارد. این فرایند را می توان با دیدگاه مشروعیت ماکس وبر تحلیل کرد. بنا بر دیدگاه وبر حکومت های سنتی مبتنی بر پدرسالاری یا پیرسالاری است که نمونه بارز آن، مشروعیت فرهمند است. دراین نوع حکومت سرسپردگی و وفاداری افراد ریشه در قدسیت سلطان دارد و میزان دوری و نزدیکی نخبگان به سلطان براساس خوشامد سلطان شکل می گیرد. از نظر مشروعیت فرهمندی ماکس ویر، حکومت غزنویان با سلسله فعالیت های نخبگان و پیرسالاران، گونه ای شمایل الوهی یافت و به سیستم معنایی و اعتقادی متصل شد که ادامه دیدگاه خدایگانی به پادشاه بود. فرضیه این است که نقش افراد در این دستگاه، فقط با نظر شاه تعریف می شد و به موقعیت های روحی و روانی او وابسته بود. در چنین فرایندی، شخصیت های دستگاه غزنوی، بنا به روایت تاریخ بیهقی قابل تجزیه و تحلیل هستند. در این تحلیل نگارنده تلاش می کند به این پرسش پاسخ گوید که آیا جایگاه شخصیت های اصلی تاریخ بیهقی نظیر علی قریب، حسنک وزیر و خوارزمشاه آلتونتاش به وضعیت تصمیم گیری درباره سرنوشت آنان با حالات روحی پادشاه در ارتباط است؟ این پژوهش به صورت توصیفی - تحلیلی و در چارچوب نظریه مشروعیت رهبر خودکامه ماکس ویر ارائه می گردد.

کلیدواژه ها:

مشروعیت ، حکومت ، غزنویان ، تاریخ بیهقی ، نخبگان ، استبداد