به کارگیری تجزیه به مختصات اصلی در ارزیابی پایداری عملکرد هیبریدهای سیب زمینی (Solanum tubersum L.)
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 203
فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JCB-14-43_002
تاریخ نمایه سازی: 30 مهر 1401
چکیده مقاله:
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: با توجه به روند رو به رشد جمعیت و تبعات ناشی از آن نظیر افزایش تعداد گرسنگان و نیاز به غذا، سازمان خوار و بار جهانی سیبزمینی (Solanum tubersum L.) را به عنوان یک گیاه امنیت غذایی معرفی کرده است. لذا، افزایش میزان تولید سیب زمینی جهت رویارویی با افزایش تقاضای غذایی و امنیت غذایی در سطح جهانی احساس می شود. اثر متقابل ژنوتیپ - محیط باعث ایجاد پیچیدگی در پیشبینی عملکرد می شود و چالشی برای برنامه های به زراعی و به نژادی به شمار می رود. این پژوهش به منظور دستیابی به هیبریدهای پایدار با عملکرد بالا و مناسب با شرایط اقلیمی مناطق تولید سیب زمینی اجرا شد.
مواد و روش ها: تعداد ۲۰ هیبرید سیب زمینی همراه با پنج رقم تجاری (ساوالان، آگریا، کایزر، لوتا و ساتینا)، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه های تحقیقات کشاورزی اردبیل، اصفهان، خراسان رضوی، کرج و همدان به مدت دو سال (۱۳۹۵ و ۱۳۹۶) ارزیابی شدند. هر یک از هیبریدها و ارقام شاهد در دو خط به طول شش متر و با فاصله ردیف ۷۵ سانتی متر و ۲۵ سانتی متر فاصله بوته کشت شد. پس از برداشت، عملکرد اندازه گیری گردید. تجزیه واریانس مرکب و مقایسه میانگین ها با آزمون حداقل اختلاف معنی دار در سطح احتمال یک درصد انجام شد. از تجزیه به مختصات اصلی برای تجزیه پایداری عملکرد استفاده گردید.
یافته ها: نتایج تجزیه مرکب نشان داد که اثر ژنوتیپ، سال، مکان و اثر متقابل سال-مکان، سال- ژنوتیپ، مکان-ژنوتیپ و سال-مکان-ژنوتیپ در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. لذا، تجزیه و تحلیل اثر متقابل ژنوتیپ - محیط با استفاده از روش چندمتغیره تجزیه به مختصات اصلی انجام شد. در مقایسه با میانگین کل ژنوتیپ ها، ۱۰ محیط تحت مطالعه به دو گروه شامل سه محیط با عملکرد بالاتر از میانگین کل و هفت محیط با عملکرد پایین تر از میانگین کل تقسیم شد. با استفاده از نمودارهای MST)Minimum spanning tree ( و فاصله از مرکز نمودار، هیبریدهای ۱، ۸ و رقم ساوالان در سیکل های حداقل و هیبرید ۵ در سیکل های حداکثر به عنوان هیبریدهای مطلوب در این محیط ها شناسایی شدند.
نتیجه گیری: هیبریدهای ۱ با عملکرد ۳۵/۵۷ تن در هکتار، ۸ با عملکرد ۳۵/۰۵ تن در هکتار و رقم ساوالان با عملکرد ۳۳/۵۲ تن در هکتار برای محیط های کمتر از میانگین کل آزمایش، مناسب و قابل توصیه بودند. همچنین، هیبرید شماره ۵ با عملکرد ۴۱/۲۱ تن در هکتار به عنوان مناسب ترین هیبرید برای محیط های با عملکرد بالاتر از میانگین کل شناسایی شد.
کلیدواژه ها:
Genotype - environment interaction ، Graphic chart ، Stability analysis ، PCOA analysis ، Tuber yield ، اثر متقابل ژنوتیپ - محیط ، تجزیه پایداری ، نمودار گرافیکی ، تجزیه PCOA ، عملکرد غده
نویسندگان
شیوا محمدنیا
University of Mohaghegh Ardabil, Ardabil, Iran
علی اصغری
University of Mohaghegh Ardabil, Ardabil, Iran
داود حسن پناه
Horticulture Crops Research Department, Ardabil Agricultural and Natural Resources Research Centre, AREEO, Ardabil, Iran
رحمت الله کریمی زاده
Dryland Agricultural Research Institute (DARI), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Gachsaran, Iran
علی اکبر شکوهیان
University of Mohaghegh Ardabil, Ardabil, Iran
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :