مطالعه و طبقه بندی نقوش تزیینی ظروف فلزی سده های پنجم، ششم و هفتم ه . ق ایران

از جمله ظروف فلزی با ارزش برجای مانده از سدههای میانه دوران اسلامی ظروف فلزی هستند که مصادف با دوران سلجوقیان و ایلخانیان ساخته شده اند. فراوانی، کیفیت بالا و شیوه های طراحی متنوع همراه با مضامین متفاوت از جمله شاخص ترین وجوه ساخته های فلزی در این دوران ها به شمار می آیند. بدین ترتیب، اشکال مختلف ظروف فلزی در پیوند با مفاهیم تزیینی جایگاهی ویژه در هنر فلزکاری این سده ها داشته است. این پژوهش به مطالعه تطبیقی نقش مایه های تزیینی پنج نمونه از اشکال مختلف ظروف فلزی (شمعدان، جایدوات، آیینه، پی سوز و ابریق) در دوران سلجوقی و ایلخانی می پردازد. مهم ترین اهداف این مقاله، مطالعه و شناخت انواع نقش مایه های تزیینی بر روی این نمونه هاست. در این راستا پاسخ به این پرسش که نمونه های اشیاء فلزی مورد مطالعه شامل دربرگیرنده چه نوع نقش مایه هایی هستند؟ مد نظر قرار گرفته است. شیوه مطالعه این پژوهش توصیفی - تحلیلی بوده و یافته اندوزی داده ها با استناد به منابع کتابخانه ای و مراجعه به درگاه اینترنتی وب سایت های موزه های معتبر داخلی خارجی انجام شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد، این ظروف به لحاظ هنری با نقش مایه ها، مضامین و اشکال مختلف هنری با نقش مایه های متعدد و متراکم از ترسیمات اسلیمی و ختایی، هاشورها، کتیبه ها و قابهای ترسمی، نقوش انتزاعی و نقش مایه های انسانی و جانوران تزیین یافته اند.

کلیدواژه ها:

فلزکاری ، دوران سلجوقی و ایلخانی ، نقوش و تزئینات