ریاضیات فضا و تجلی وحدت در مسکن بومی اصفهان (دوره قاجار)

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 281

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JISIA-1-1_001

تاریخ نمایه سازی: 9 مهر 1401

چکیده مقاله:

توحید، بنیادی ترین اصل اعتقادی دین اسلام، بیانگر اعتقاد انسان به وحدت هستی است. از نگاه هنرمند قدسی، آنچه دارای هستی است باید به نحوی مبدا سرمدی خود را جلوه گر سازد. معماری نیز از این قاعده مستثنا نبوده و یکی از ابعاد کیفیت فضایی در آن، شاخص وحدت و کثرت است. وحدت زمانی که به زبان معماری درمی آید در مفاهیمی چون مرکزیت، کانون گرایی، قرینه سازی، محوربندی، تناسب و هماهنگی متجلی می شود که نمود بارز آن در ساختار فضایی خانه های ایرانی مشهود است. مفاهیمی که با نگاهی جامع نگر در قالب ریاضیات فضا می توان با کشف آن در فضای قدسی و تسری آن به فضای معماری معاصر، سنت گذشته را در زمان حال به فعلیت درآورد و میراثی ارزشمند برای آینده خلق کرد. رویکرد پژوهش پیش رو کمی است و با راهبرد ترکیبی توصیفی تحلیلی در نمونه های موردی و استدلال منطقی، با استفاده از تکنیک نحو فضا، به تحلیل نظام فضایی (تعریف فضا، ترکیب و تمایز) و نسبت میان توده و فضا در مسکن بومی قاجار اصفهان می پردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد معماری ایرانی اسلامی، به عنوان جلوه گاه تحقق امر قدسی در سازمان فضایی، از طریق توازن در نسبت های عددی و ارتباطات فضا، اصل وحدت و کثرت را در سازمان فضایی متجلی نموده است و از این میان، فضای تهی حیاط نقش بسیار مهمی در هم پیوندی دیگر فضاها ایفا می نماید و در ارزش های انتخاب و کنترل با دیگر فضاها تفاوت معناداری دارد.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

محمد لطیفی

پژوهشگر فرادکتری گروه معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران؛ عضو هیئت علمی گروه معماری و طراحی شهری، واحد نائین، دانشگاه آزاد اسلامی، نائین، ایران

محمدجواد مهدوی نژاد

استاد گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • اردلان، نادر و بختیار، لاله (۱۳۸۰). حس وحدت. حمید شاهرخ ...
  • ارشادینیا، محمدرضا (۱۳۹۹). نقش آموزه «وحدت در عین کثرت و ...
  • اعوانی، غلامرضا (۱۳۷۵). حکمت و هنر معنوی. گروس ...
  • اکبری، فاطمه، پورنامداریان، تقی، شیرازی، علی اصغر و آیتاللهی، حبیبالله ...
  • بحرینی، سیدحسین و تقابن، سوده (۱۳۹۰). آزمون کاربرد روش چیدمان ...
  • بذرگر، محمدرضا (۱۳۸۲). طراحی شهری و ساخت اصلی شهر. کوشامهر ...
  • بلخاری قهی، حسن (۱۳۹۴). مبانی عرفانی هنر و معماری اسلامی. ...
  • بورکهارت، تیتوس (۱۳۴۶). ارزشهای جاودان در هنر اسلامی. حسین نصر ...
  • بورکهارت، تیتوس (۱۳۶۵). هنر اسلامی، زبان و بیان. مسعود رجبنیا ...
  • بورکهارت، تیتوس (۱۳۹۲). هنر مقدس (اصول و روشها). جلال ستاری ...
  • پاکزاد، جهانشاه (۱۳۷۰). سادگی و پیچیدگی، دو قطب طراحی. صفه، ...
  • پوپ، آرتور اپهام (۱۳۴۴). معماری ایران. غلامحسین صدری افشار (مترجم). ...
  • تقوایی، و. (۱۳۸۵). بازخوانی مراتب وجودی معماری؛ با رجوع به ...
  • تقوایی، ویدا (۱۳۹۴). از مبانی نظری تا مبانی نظری در ...
  • تقیزاده، علیرضا و تقوایی، ویدا (۱۳۹۸). محوربندی فضایی، سیر تجلی ...
  • جعفری، محمدتقی (۱۳۹۰). زیبایی و هنر از دیدگاه اسلام. موسسه ...
  • چینگ، فرانسیس دی. کی. (۱۳۷۸). معماری: فرم، فضا و نظم. ...
  • حاجیان، مینا و علیتاجر، سعید و مهدوینژاد، محمدجواد (۱۳۹۹). تاثیر ...
  • حائری یزدی، مهدی (۱۳۸۵). هرم هستی: تحلیلی از مبادی هستیشناسی ...
  • داگدیل، جان سیدنی (۱۳۸۷). انتروپی و مفهوم فیزیکی آن. سیدمحمود ...
  • دیدهبان، محمد، پوردیهیمی، شهرام و ریسمانچیان، امید (۱۳۹۲). روابط بین ...
  • ربوبی، مصطفی (۱۳۶۵). معماری بومی و کاربرد آن، شناخت دیروز ...
  • رهبر، مرتضی، مهدوینژاد، محمدجواد، بمانیان، محمدرضا و دوائیمرکزی، امیرحسین (۱۳۹۹). ...
  • زادهمحمدی، علی (۱۳۹۸). روانشناسی وحدتمدار: رویکردی بومی در تبیین ساختار ...
  • سروش، عبدالکریم (۱۳۶۶). تفرج صنع. سروش ...
  • شفیعی، فاطمه و فاضلی، علیرضا و آزادی، محمدجواد (۱۳۹۳). بررسی ...
  • شیرمبک، ایگون (۱۳۷۷). ایده، فرم و معماری. سعید آقایی و ...
  • عفیفی، ابوالعلا (۱۳۸۰). شرحی بر فصوصالحکم. نصرالله حکمت (مترجم). نشر ...
  • غزالی، محمد (۱۳۶۱). مقدمه کیمیای سعادت. انتشارات بهجت ...
  • قطبی، ثریا و هادوی، اصغر، رهنما، اکبر و باغانی، فاطمه ...
  • کربلایی حسینیغیاثوند، ابوالفضل و سهیلی، جمالالدین (۱۳۹۷). بررسی نقش مولفه ...
  • لطیفی، محمدجواد و دیبا، داراب (۱۳۹۹). دادهکاوی ساختار فضایی مسکن ...
  • لطیفی، محمد و مهدوینژاد، محمدجواد و دیبا، داراب (۱۳۹۹). منطق ...
  • مسعودینژاد، رضا (۱۳۸۶). مقدمهای بر اسپیس سینتکس. دانشگاه شهید بهشتی ...
  • معماریان، غلامحسین (۱۳۸۱). نحو فضای معماری. صفه، ۱۲(۳۵)، ۷۵-۸۳ ...
  • ملازاده، عباس، بارانیپسیان، وحید و خسروزاده، محمد (۱۳۹۱). کاربرد چیدمان ...
  • مهدوینژاد، محمدجواد (۱۳۹۶). گفتمان معماری سرآمد: الگویی برای نقد آثار ...
  • نصر، سیدحسین (۱۳۷۴). هنر و معنویت اسلامی. محمدسعید حنایی کاشانی ...
  • همدانی گلشن، حامد (۱۳۹۴). بازاندیشی نظریه «نحو فضا»، رهیافتی در ...
  • Atkins, P., & De Paula, J. (۲۰۱۴). Physical chemistry: Thermodynamics, ...
  • Fuller, R. B. (۱۹۷۹). Synergetics: Explorations in the Geometry of ...
  • Hillier, B. (۱۹۹۶). Space is the Machine: A Configurational Theory ...
  • Hillier, B., & Hanson, J. (۱۹۸۴). The Social Logic of ...
  • Muller, I., & Weiss, W. (۲۰۰۵). Entropy and Energy: A ...
  • Omer, S. (۲۰۰۹). Islamic Architecture: Its Philosophy, Spiritual Significance and ...
  • Ostwald, M. J. (۲۰۱۱). The Mathematics of Spatial Configuration: Revisiting, ...
  • Silveira, D. (۲۰۲۱). What is the Unity Principle of Design?. ...
  • Turner, A. (۲۰۰۱). Depthmap: A Program to Perform Visibility Graph ...
  • نمایش کامل مراجع