تاملی بر حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه ای در ایران، موافقت نامه تریپس و سایر کشورها

در این مقاله به حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه ای پرداخته شده است. نرم افزار را می توان مجموعه برنامه های رایانه ای، رویه ها، دستورالعمل ها و مستندات مربوط به آنها تعریف کرد. برای حمایت از نرم افزارها نظام های حقوقی مختلفی وجود دارد که در ایران از آنها تحت نظام خاص تلفیقی و ترکیبی حمایت شده است. همچنین برای حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه ای شیوه های مختلف حمایت عملی، قراردادی و حقوقی موجود است. بهترین توجیه فقهی مشروعیت حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه ای، تمسک بر مبنای عقلا و قاعده ملازمه »کل ما حکم به العقل، حکم به الشرع« است. قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه ای مصوب ۱۳۷۹ نخستین تلاش قانونگذار کشور ما برای حمایت از نرم افزارهای رایانه ای بوده است که با وجود ایراداتی که دارد گامی مثبت در این زمینه می باشد. بررسی مواد این قانون و مقایسه آن با موافقتنامه تریپس می تواند به قانونگذار برای تصویب قوانین جدید یاری رساند، همچنین با توجه به اینکه مواد لایحه حمایت از حقوق مالکیت ادبی و هنری تا حد زیادی به موافقت نامه تریپس و کنوانسیون برن نزدیک است، تصویب لایحه می تواند قوانین ایران را به سطح بین المللی بسیار نزدیک کند.