ارزیابی خصوصیات کمی و کیفی علوفه و دانه اکوتیپ های بومی چاودار در ایران

منابع ژنتیکی بومی چاودار در ایران دارای سازگاری و تنوع بالایی می باشد که تامین علوفه موردنیاز در اقلیم­های مختلف و متنوع کشورمان را مقدور می­سازد. در این پژوهش تعداد نه اکوتیپ چاودار، به همراه ارقام تجاری چاودار، جو و تریتیکاله در سه سال زراعی ۹۴-۹۳، ۹۶-۹۵ و ۹۷-۹۶ در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در کرج ارزیابی شدند. پژوهش شامل سه آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار بود. بررسی صفات فنولوژیکی، مرفولوژیکی و زراعی اکوتیپ ها در سال های مختلف نشان داد اثر متقابل سال و اکوتیپ بر همه صفات به جز صفت روز تا گلدهی معنی دار بود. براساس عملکرد علوفه خشک اکوتیپ شماره ۱۱۹ چاودار دارای بالاترین میانگین بود و رقم تریتیکاله پایین­ترین میانگین را به خود اختصاص داد (به ترتیب ۶۸/۵ و۱۴/۴ تن در هکتار). همبستگی صفات عملکرد علوفه، عملکرد دانه و وزن هزاردانه با سطح برگ پرچم معنی دار شد. براساس مقایسه درصد دیواره سلولی بدون همی سلولز در علوفه، اکوتیپ شماره ۱۱۹ و رقم جو والفجر به­طور معنی داری پایین­تر از سایر نمونه­ها بودند (به ترتیب ۶۰ و ۵۶ درصد). براساس میانگین فیبر موجود در علوفه نیز اکوتیپ شماره ۱۱۹ پایین­ترین میانگین را به خود اختصاص داد (۳۳ درصد). لذا به نظر می­رسد اکوتیپ شماره ۱۱۹ علاوه بر پتانسیل بالای تولید علوفه، دارای کیفیت علوفه مطلوبی نیز می باشد.

کلیدواژه ها:

پتانسیل تولید ، چاودار ، علوفه ، کمیت ، کیفیت