تاثیر منابع تامین نیتروژن بر عملکرد کمی و کیفی ارقام گندم (Triticum aestivum L.)

یکی ­از مشکلات مهم در زراعت، هزینه زیاد کودها و آلودگی خاک و آب ناشی از مصرف آن ها می­باشد. جهت بررسی اثر منابع تامین نیتروژن بر عملکرد کمی و کیفی ارقام گندم (Triticum aestivum L.)، آزمایشی در دانشکده کشاورزی دانشگاه هرات طی سال ­زراعی ۹۸-۱۳۹۷ انجام شد. آزمایش به صورت طرح کرت­های خرد شده و در قالب بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. منابع تامین کننده نیتروژن شامل: کشت مخلوط شبدر با گندم، مصرف کود شیمیایی اوره و کود حیوانی گاوی به عنوان کرت اصلی و ۱۰ واریته گندم به عنوان کرت­های فرعی بودند. نتایج نشان داد که اثر منابع تامین کننده نیتروژن بر کلیه صفات اندازه گیری شده به جز طول خوشه، تعداد خوشه­چه، مقدار پتاسیم و فسفر دانه در خوشه معنی دار بود. درحالی که اثرات واریته به جز وزن ساقه و برگ، مقدار پتاسیم و فسفر بر سایر صفات اندازه گیری شده، معنی­دار شد. همچنین اثرات متقابل واریته و منابع تامین کننده نیتروژن بر طول خوشه، وزن خوشه و دانه، عملکرد دانه و پروتئین معنی­دار گردید، ولی تفاوت معنی­داری بین درصد پروتئین دانه تیمارهای تحت مصرف کود شیمیایی با کشت درهم شبدر گندم مشاهده نشد. بیشترین مقدار عملکرد دانه به ترتیب با مصرف کود شیمیایی اوره و کشت مخلوط گندم و شبدر حاصل گردید. همچنین واریته کابل ۱۳ بیشترین مقدار عملکرد را تولید نمود. به طور کلی، می توان کشت درهم گندم و شبدر را به جای استفاده از کود شیمیایی نیتروژن­دار به عنوان یک گزینه برای تولید گندم، خصوصا در سیستم­های کم نهاده در استان هرات، به دهاقین پیشنهاد نمود.

کلیدواژه ها:

عملکرد پروتئین ، عملکرد دانه ، کشت درهم ، وزن کل ماده خشک