حل تعارض فریقین در مصداق «دابه الارض» آیه ۸۲ سوره نمل

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 597

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JQHS-54-1_004

تاریخ نمایه سازی: 28 شهریور 1401

چکیده مقاله:

«دابه» به معنای موجودی متحرک و جاندار، ۱۴ مرتبه در قرآن به کار رفته ­است و با توجه به معنا و سیاق آیات آشکار می گردد که این واژه عام بوده و بر جنبندگان اعم از انسان و حیوان دلالت دارد. اما یکی از آیاتی که میان مفسران شیعه و اهل سنت مورد مناقشه است، آیه ۸۲ سوره نمل می­ باشد که خداوند می­فرماید: «و اذا وقع القول علیهم اخرجنا لهم دابه من الارض تکلمهم ان الناس کانوا بآیاتنا لا یوقنون»؛ و هنگامی که وعده عذاب ما بر آنان حتمی و لازم شود، جنبنده ای را از زمین برای آنان بیرون می آوریم که با آنان سخن می گوید. زیرا مردم پیش از این به آیات ما یقین نداشتند. بیشتر شیعیان، تبادر معنایی حاصل از لفظ «دابه» را دلیل بر رجعت حضرت علی(علیه السلام) می دانند و وجود برخی از روایات را موید نظر خود می دانند. اما اهل سنت رویکردی کاملا متفاوت داشته و با استناد به برخی روایات «دابه» را حیوانی عجیب الخلقه و افسانه ای می دانند. با این وجود هر دو دسته در این که «دابه الارض» در آخرالزمان خروج می کند و خروجش از نشانه های قیامت است، اتفاق نظر دارند. این نوشتار با هدف حل تعارض میان فریقین، تحقیقی بنیادی بوده و به دلیل بررسی مصداق «دابه الارض» در آیات و روایات و استفاده از کتب و اسناد، تحقیقی موردی و کتابخانه ای است.

نویسندگان

بی بی زهرا شهیدپور

دانشجوی دکتری قرآن و متون اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

وحیده فخار نوغانی

استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمابن ابی حاتم، عبدالرحمن بن محمد، تفسیر القرآن العظیم، ...
  • ابن حنبل، احمد بن محمد، مسند الامام احمد بن حنبل، ...
  • ابن عربی، محمد بن علی، تفسیر ابن عربی، تحقیق رباب، ...
  • ابن فارس، احمد بن فارس، معجم مقاییس اللغه، مصحح: هارون، ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، مصحح: میر دامادی، ...
  • ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان ...
  • استرآبادی، علی، تاویل الآیات الظاهره فی فضائل العتره الطاهره، چاپ ...
  • آلوسی، محمود بن عبدالله، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم ...
  • امامی، محمد؛ احمدی فر، مصطفی، عباسی، فریدون، «رهیافتی نو بر ...
  • بهادری جهرمی، روح الله، «مصداق شناسی آیه دابه الارض با ...
  • ترمذی، محمد بن عیسی، الجامع الصحیح و هو سنن الترمذی، ...
  • تیمی، یحیی بن سلام، تفسیر یحیی بن سلام التیمی البصری ...
  • ثقفی تهرانی، محمد، روان جاوید در تفسیر قرآن مجید، چاپ ...
  • جعفری، احمد و هادیان شیرازی، عبدالرسول، معناشناسی دابه الارض و ...
  • حسینی زبیدی، محمد مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، مصحح: ...
  • حسینی همدانی، محمد، انوار درخشان در تفسیر قرآن، چاپ اول، ...
  • حلی، حسن بن سلیمان بن محمد، مختصر البصائر، مصحح: مظفر، ...
  • خویی، سیدابوالقاسم، البیان فی تفسیرالقرآن، احیاء آثار الامام خویی، قم، ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، محقق: داوودی، ...
  • زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و ...
  • سمرقندی، نصر بن محمد، تفسیر السمرقندی المسمی بحر العلوم، چاپ ...
  • سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر، الدر المنثور فی التفسیر بالماثور، چاپ ...
  • شاه عبدالعظیمی، حسین، تفسیر اثنی عشری، چاپ اول، میقات، تهران، ...
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، اسرار الآیات و انوار البینات، ...
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه ...
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، مفاتیح الغیب، مصحح: خواجوی، محمد، ...
  • صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد ...
  • صنعانی، عبدالرزاق بن همام، تفسیر القرآن العزیز، چاپ اول، دار ...
  • طباطبایی، محمدحسین، المیزان تفسیرالقرآن، چاپ دوم، موسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت، ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر جوامع الجامع، چاپ اول، مرکز ...
  • طبری، محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، چاپ ...
  • عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، مصحح: رسولی محلاتی، سید ...
  • قرشی بنابی، علی اکبر، تفسیر احسن الحدیث، چاپ دوم، بنیاد ...
  • قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، چاپ ششم، دار الکتب ...
  • قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، مصحح: موسوی جزائری، طیب، ...
  • کاشانی، فتح الله بن شکرالله، منهج الصادقین فی الزام المخالفین، ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، چاپ چهارم، الاسلامیه، تهران، ۱۴۰۷ق ...
  • مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، بحار الانوار، چاپ دوم، ...
  • معرفت، محمدهادی، التفسیر الاثری الجامع، موسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید، قم، ...
  • مغنیه، محمدجواد، ترجمه تفسیر کاشف، چاپ اول، بوستان کتاب، قم، ...
  • مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، چاپ دهم، دار الکتب الاسلامیه، ...
  • نقی زاده، حسن و موسوی نیا، سعیده سادات، بررسی مصداق ...
  • نیری، عصمت و دیگران، تفسیر تطبیقی دابه الارض در آیه ...
  • نمایش کامل مراجع