مروری بر مطالعات انجام شده در زمینه کاربردها و اثرات نانوزیست فناوری در آبزی پروری ایران

نیاز روزافزون کشور به تامین منابع سالم پروتئینی، آبزی پروری را به فعالیتی سودآور در ایران تبدیل کرده است. پرورش آبزیان درایران (همچون دیگر کشورها) همواره با مشکلاتی از قبیل تهیه آب سالم و بهداشتی، خوراک سالم و مغذی، کنترل پساب و مبارزه باانواع بیماری ها همراه بوده است و فناوری نانو دارای قابلیت های بالایی برای غلبه بر این مشکلات می باشد. در همین رابطه طیسال های گذشته مطالعات گسترده ای در زمینه استفاده از نانوفناوری در آبزی پروری انجام شده است که برخی از آن ها عبارتند از: ۱)استفاده غیر مستقیم از نانومواد ضد میکروبی (نانو ذرات نقره، نانو ذرات اکسید روی و نانو ذرات اکسید مس) در قالب فیلترهای تصفیهآب برای پیشگیری و کنترل بیماری های قارچی و باکتریایی در آبزیان، ۲) استفاده از فیلترهای فوتوکاتالیستی (نانو ذرات دی اکسیدتیتانیوم و اکسید روی) در حذف ترکیبات نیتروژنی (به ویژه آمونیاک) از آب و پساب آبزی پروری، ۳) استفاده از نانوحامل ها(نانومیسل ها، نانو ذرات سیلیس، نانو ذرات زئولیت، نانوکیتوسان، نانو چهارچوب های زئولیتی-ایمیدازولی و غیره) در رسانش ترکیبات مفید(سیلیمارین، کورکومین، کوئرستین و غیره) از طریق خوراک به بدن انواع آبزیان (قزل آلای رنگین کمان، کپور معمولی، آزاد دریای خزر،دانیو گورخری، سیچلاید زندانی، میگوی پاسفید و غیره)، ۴) استفاده از اشکال نانوئی عناصر ضروری (روی، مس، آهن، سلنیوم و غیره)و مقایسه آن ها با اشکال آلی و معدنی برای تغذیه انواع آبزیان (قزل آلای رنگین کمان، کپور معمولی، میگوی سفید غربی و غیره).همچنین از آنجا که توسعه غیرعلمی فناوری نانو (همچون دیگر فناوری ها) می تواند با مخاطراتی برای آبزیان و بوم سازگان های آبیهمراه باشد، بخش زیادی از پژوهش ها در ایران نیز به نانو سم شناسی آبزیان یا بررسی اثرات منفی احتمالی نانو مواد بر آبزیان (گونههای مختلف ماهی، میگو، دافنی، آرتمیا و ریزجلبک) معطوف گردید و در همین زمینه تدوین دو استاندارد بین المللی (ISO) وهمچنین بومی سازی دو استاندارد ملی (INSO) مورد توجه قرار گرفت.

کلیدواژه ها:

نانوزیست فناوری آبزیان ، نانو سم شناسی آبزیان ، بهداشت و بیماری های آبزیان ، تصفیه آب ، تغذیه ، فناوری نانو