کرامت انسان در اسلام و کارکردهای اجتماعی و سیاسی آن

کرامت انسان از مهم ترین پرسش های پیش روی متفکران است. نگرش به این مساله دارای اهمیت و کارکرد خاص خود از منظر الهی و سرمدی است؛ زیرا محدودیت های نگرش های تجربی انسانی را ندارد. بر این اساس می توان به مبانی مهم کرامت انسان، چون نحوه ی خلقت و دمیده شدن روح الهی در او، اعطای موهبت عقل، آزادی و اختیار، اعطای امانت الهی و پذیرش آن از سوی انسان و کسب مقام خلیفه اللهی اشاره کرد. نتایج مهم چنین کرامتی متعدد است که از جمله ی آنها می توان به اشرف مخلوقات بودن، حق برابری، حق آزادی، بهره مندی از همه ی حقوق فردی و اجتماعی، اصالت ارزش های اخلاقی و نظایر آنها اشاره کرد. اهمیت کرامت ذاتی و اکتسابی انسان و نتایج مترتب بر آن در به کارگیری آن در همه ی ابعاد زندگی آدمی، به ویژه قانون گذاری ها و برنامه های کلان و رسیدن به میثاق های جهانی همچون اخلاق جهان شمول است. در این مقاله، ضمن تبیین مبانی کرامت انسان از منظر الهی و سرمدی قرآن، نتایج آن در ابعاد گوناگون زندگی و تجلیات آن در قانون اساسی ایران بررسی شده و در نهایت با مواد اعلامیه جهانی حقوق بشر مقایسه می گردد.

کلیدواژه ها:

کرامت انسان ، کرامت ذاتی ، کرامت اکتسابی ، قرآن ، خلیفه اللهی ، اختیار ، آزادی