بررسی فقهی و حقوقی اصل قانونی بودن جرائم و مجازات ها

اصل قانونی بودن جرائم و مجازات ها از یک سو باعث می شود که قضات و حاکمان از اجرای عدالت به تشخیص خود دست برداشته و قانون را محور اعمال حاکمیت قضایی بدانند و از طرف دیگر افراد به کمک اصول مطرح شده از وضعیت انجام یا ترک فعل ممنوعه مطلع می شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی فقهی و حقوقی اصل قانونی بودن جرائم و مجازات ها به صورت مطالعه کتابخانه ای و فیش برداری صورت پذیرفته است. بررسی ها نشان داد که صحت اصل قانونی بودن جرائم و مجازات ها در دین مبین اسلام مورد تائید است و جعل قوانین به طور عام، و مجازات های کیفری به طور خاص معلول مصلحت بشر بوده و به خاطر تکامل او خداوند متعال مقررات کیفری وضع نموده است. برخی از اصول مذکور در مواردی با نهادهایی تخصیص خورده است و در مواردی آسیب پذیر بوده که تحت عنوان استثنائات و چالش ها مورد بررسی قرار گرفته اند. با توجه به بررسی قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ اصول ۱۲ و۱۳ و ۱۴می باشد که به قانونی بودن جرائم و مجازات ها پرداخته اند و مواد اصول ذکر شده به توضیح و تبیین جرائم و مجازات های مختص آن ها پرداخته اند. با توجه به بررسی ها موارد مورد بررسی شامل دیه، قصاص حد و موارد مشابه آن است و برای مواردی همچون تکلیف پرداخت مالیات مشمولیتی اعمال نشده است.

کلیدواژه ها:

قانونی بودن جرائم و مجازات ها ، فقه امامیه ، آیین کیفری