واکاوی بازتاب سیمای هفت شهر ایرانی در مقامات بدیع الزمان همدانی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 113

فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JISUK-21-41_002

تاریخ نمایه سازی: 21 مرداد 1401

چکیده مقاله:

یکی از هنرهای نویسندگی که در دوره عباسی پا به عرصه ادب عربی گذاشت، هنر مقامه نویسی بود. این روش هنرنمایی ادبی، با بدیع الزمان همدانی آغاز شد و با ابوالقاسم حریری به اوج رسید. مقامه نویسی به بیان موضوعات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و غیره در قالب های ادبی می پردازد که به صورت طنز گونه آغاز شده و با توصیف گری ماهرانه به پایان می رسد. ۱۶ مقامه از ۵۱ مقامه همدانی به نام شهرهای ایرانی نام گذاری شده و در متن آن ها از شهرهای ایران فرهنگی و جغرافیایی نام برده شده است. لذا پژوهش حاضر با توجه به بسامد بالای اسامی شهرهای ایرانی در مقامات همدانی علی الخصوص در عناوین آن ها، در صدد است تا به روش توصیفی- تحلیلی، بازتاب سیمای هفت شهر مهم از این شهرها را در مقامات بدیع الزمان بررسی کرده، یک تحلیل آماری از نسبت مقامات مسمی با اسامی شهر ها در مقایسه با سایر مقامات ارائه نموده و وجه تسمیه و چرایی انتخاب این عناوین برای مقامات را تبیین کند. این امر با اتکا به تحلیل و واکاوی متن دربر گیرنده اسم شهر و بررسی بلاغی و معناشناختی عنوان مقامه صورت گرفته است. نتیجه پژوهش نشان می دهد که دلیل نام گذاری برخی از مقامات به اسم شهرهای ایرانی، علاوه بر توصیف شرایط آب و هوایی، فرهنگ، جامعه و همچنین توصیف برخی از آداب و رسوم رایج در این شهرها، تنوع بخشی به مقامات، ذکر نشانه های تمدنی و شهرنشینی این شهرها به عنوان عنصر مکانی حوادث درونی مقامات و مجهول­الهویه ماندن قهرمان غالبا متکدی و متظاهر داستان در محیط پر­هیاهوی شهر نیز مد نظر بوده است 

نویسندگان

حسن اسماعیل زاده

استادیار گروه زبان و ادبیات عرب، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز

وحید زینال زاده

دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عرب، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز