شناخت عوامل اثرگذار بر افزایش جمعیت کلانشهرها

واژه جمعیت در لغت به معنی تمام افرادی است که در یک ناحیه جغرافیایی اعم از شهر یا روستا زندگی می کنند. در جمعیت شناسی، تمام یا بخشی از ساکنان یک ناحیه را "جمعیت" می گویند، و در اصطلاح به کلیه کسانی که به طور مستمر در یک واحد جغرافیایی (کشور، استان، شهرستان، شهر یا روستا) به صورت خانوار و خانواده زندگی می کنند، جمعیت گفته می شود(ملکی،۱۳۷۰ : ۳۳۹). با توجه به اینکه عوامل متعدد مترتب بر زندگی در کلان شهرها، که مهاجرت، باروری و مرگ و میر را متاثر می سازد، از حوزه های مختلفی از جمله اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی سرچشمه می گیرد؛ امروزه تمرکز زیاد جمعیت در کلان شهرها از جمله در پایتخت مشاهده می شود. به نظر می رسد همگام با افزایش جمعیت کل کشور، جمعیت کلان شهرها نیز افزایش یابد. چنانچه برنامه ریزی در مورد آمایش و بازتوزیع مناسب جمعیت در سطح کشور انجام نشود افزایش جمعیت در کلان شهرها و به ویژه شهر تهران قابل ملاحظه خواهد بود. در این حالت آیا در آینده ایجاد زیرساخت ها و تامین نیازهای متفاوت اجتماعی، اقتصادی، رفاهی، بهداشتی، فرهنگی و آموزشی شهروندان در حد مطلوب امکان پذیر خواهد بود. و آمارها حکایت از آن دارد که جمعیت شهرهای جدید که در اطراف شهرهای بزرگ ساخته شده است، با سرعت زیادی در حال افزایش است. افزایش جمعیت شهرهای جدیدی این اتفاق نه به دلیل امکانات خوب شهرهای جدید، بلکه به دلیل هزینه های بالا در شهر مادر و افزایش سرسام آور قیمت مسکن رخ داده است، این شرایط موجب شده تا سرریز جمعیت شهر اصلی به سمت شهرهای جدید بیاید اما این اتفاق دلیلی بر رونق این شهرها نیست. روند رو به رشد افزایش جمعیت در شهرها و محیط های شهری، باعث شده که شهرهای بزرگ، بزرگ تر شده و به نظم بهتری نیاز داشته باشند. یکی از مهم ترین نکات در این خصوص، بزرگ شدن و بهتر شدن اقتصاد شهر، هم گام با بزرگ شدن جمعیت آن است. این موضوع توسط پژوهشگران کشور بررسی شده است.

کلیدواژه ها:

تحولات جمعیتی ، برنامه ریزی شهری ، مدیریت شهری