بررسی نشانه ها و نمادهای هنر شیعی در پرده های عاشورایی نقاشی قهوه خانه ای (مطالعه موردی: پرده مصیبت کربلا اثر حسین قوللرآغاسی)

با برقراری حکومتهای شیعی در ایران، حماسه عاشورا و حوادث قبل و بعدازآن به عنوان یکی از بزرگترین وقایع بشری بر فرهنگ و باور مردم تاثیرگذاشت و پیوندی تنگاتنگ بازندگی روزمره جامعه شیعیان پیدا کرد. از بازخوردهای تاثیر حادثه عاشورا بر فرهنگ و هنر ایران، ظهور نقاشی قهوه خانه ای در اواخر دوره قاجار است. نقاشی قهوه خانه ای به دلیل خاستگاه مردمی و ارتباط بی واسطه ی هنرمندانش با جامعه توانست جایگاه شایسته و قابل اعتمادی در میان مردم زمان خود پیدا کند. هنرمندان قهوه خانه ای توجهای ویژه، به انعکاس سلایق و علائق ملی -مذهبی در فرهنگ عامه داشتند. ازاینرو با تاکید بر ذائقه زیباشناسانه زمانه و باور شیعی آثاری بدیع، نوآورانه و تاثیرگذار خلق کردند. برجسته ترین مضامین این آثار مربوط به صحنه پردازیهای واقعه ی کربلا است. دراین مقاله، به جهت بازنمایی یافته ها، طبقهبندی و تحلیل، پرده مصیبت کربلا یکی از شاخص ترین آثار عاشورایی استاد حسین قوللرآغاسی بنیانگذار مکتب قهوه خانه به عنوان نمونه انتخاب گردیده است. روش تحقیق این مقاله به صورت تحلیلی- توصیفی بر پایه منابع تاریخی، اسنادی و کتابخانه ای است. فرضیه غالب در این مقاله آن است که واقعه عاشورا گرچه حقیقتا تلخ و جانسوز است اما در درون خود تابلوی زیبایی از آزادگی و شناخت انسان ها است که میتوان به بهترین شکل ممکن مشاهده کرد. یافته های پژوهش با تکیه براعتقادات شیعیان و عناصرمحتوایی نشانه ها و نمادهای عاشورایی در حوادث تاثیر گذار تاریخ شیعیان و تجلی آن در هنرشیعی است.

کلیدواژه ها:

هنر شیعی ، نقاشی خیالی نگاری ، پرده های عاشورائی ، حسین قوللرآغاسی.