تبیین فرهنگ جنسیتی فضا در گذرهای شهر اسلامی- ایرانی

فضاهای عمومی شاهد برقراری سه نوع ارتباط کلی میان جنسیت و فضا است، این ارتباطات شامل (۱) ارتباط مردان با فضا، (۲) ارتباط زنان با فضا و (۳) ارتباط مردان و زنان با فضا می‎باشد. این ارتباطات فضایی تبیین‎کننده سه نوع فضای متمایز مردانه، زنانه و مختلط بوده و برقراری تعادل در این روابط عمده‎ترین مسئله تحقیق است. جنسیت‎فضا اشاره به خصیصه‎ای از مکان دارد که در مطالعات فرهنگی مورد تاکید واقع می شود و منجر به شکل‎گیری هویت مستقلی برای آن می شود. برنامه ریزی فرهنگ‎جنسیتی‎فضا بر آثار برنامه ریزی بر مردان و زنان تاکید می کند و هم زمان بر آثار تحرکات مردان و زنان بر برنامه ریزی متمرکز می شود. شخصیت های مردانه و زنانه اغلب ساختارهایی اجتماعی محسوب می شوند، آن چه به‎مثابه جنسیت ایجادکننده تغییرات معناداری در طی زمان است. سایت انتخاب شده درجهت انجام پژوهش گذر تربیت تبریز می باشند و با روش تلفیقی که بر دو قسم کمی شامل پرسشنامه و کیفی مشتمل‎بر مشاهدات میدانی به ارزیابی مدل پرداخته شده است. هدف از انجام این مقاله بررسی کیفیت تاثیر ابعاد فضاهای کالبدی، بازنمایی های فضا و فضاهای بازنمایی بر فرهنگ‎جنسیتی‎فضا می باشد. بر پایه مدل ساختاری تحقیق، روش کمترین مربعات جزئی آزمون گردید و باسطح اطمینان ۹۵% مقادیر t-value سطوح معناداری برای تمامی مسیرها از میزان استاندارد ۹۶/۱ بالاتر به‎دست آمد که گواه وجود روابط معنادار میان متغیرهای پژوهش می‎باشد. در نهایت این یافته حاصل شد که مردان مطلوب ترین شاخص را حس قدرت با میانگین (۳.۵۱) انتخاب کرده و پس از آن هیجان (۳.۴۴) و مالکیت (۳.۴۱) را انتخاب کردند. زنان نیز مطلوب ترین شاخص را خاطرات با میانگین (۳.۸۹) انتخاب کرده و پس از آن الهام ها (۳.۷۸) و احساسات (۳.۶۶) قرار دارد. جالب اینست که تمام این شاخص ها هم ازجمله شاخص های فضاهای بازنمایی ای هستند که از دو مولفه دیگر یعنی بازنمایی های فضا و فضاهای مادی بیشترین تاثیر را بر فرهنگ جنسیتی فضا از منظر مردان و زنان داشته است.

کلیدواژه ها:

فرهنگ جنسیتی ، برنامه ریزی فضایی ، فضاهای بازنمایی ، گذرهای شهری ، پیاده راه تربیت تبریز