کاوش ضرباهنگ زندگی روزانه در ساماندهی مصرف فضای شهری (مورد پژوهی: پیاده راه شهر رشت)

بیان مساله: مخمصه تولید فضاهای تهی با تلاش نیروهای فرادست برای قبضه فضا شدت بیشتری یافته و پاسخ بدین مسئله، نیازمند راهکاری خلاقانه است. محدوده پژوهش (پیادهراه شهر رشت) ازجمله فضاهای شهری در کشور است که از دیرباز تاکنون، شاهد فرآیندهای تولید و بازتولید آمرانه فضا بوده است. در مقابل، پاسخ خلاقانه در شیوه های مصرف فضا از سوی مردم یافت میشود. هدف: هدف این پژوهش یافتن چگونگی بهرهگیری از ضرباهنگکاوی برای ساماندهی بهتر مصرف فضا است تا با کاوش ضرباهنگهای زندگی روزانه در فضای شهری، به تعدیل نگاه تخصصگرایی کمک و همچنین، مقاومت خلاقانه مردم در مصرف فضا و اعمال نظم خودخواسته و متناسب با زندگی روزانه بهتر درک شود. روش:با رجوع به شاکله مفهومی جدل سهسویه، برای بررسی تاثیر سه مولفه اقلیم-فرهنگ-قدرت انتظامبخش بر ضرباهنگهای فضای دریافته-پنداشته-زیسته، از روش پیشرونده-پسرونده و شامل دو راستا، یعنی پیچیدگی عمودی فضا و افقی فضا، بهره گرفته شد. برای مطالعه پیچیدگی عمودی، به تاریخ فضای شهر رشت مراجعه و از روش مطالعات اسنادی و تحلیل آنها به صورت سند گزینی، تحلیل اسناد و مداقه استفاده شد. در مطالعه پیچیدگی افقی، به ضرباهنگهای مختلف محدوده موردپژوهش در بازه زمانی معین پرداخته و تلاش شد تا فعالیتهای گروههای مختلف مصرفکنندگان فضا از طریق پژوهش میدانی (مشاهده با روش ساده و غیرمداخلهگر) و روش توصیفی مطالعه شود. سپس، با استفاده از رویکرد ترکیبی و طرح همسوسازی، نتایج حاصل از مطالعه هر سطح، در تفسیری کلی ادغام گردید. یافته ها: یافته های ضرباهنگکاوی در پیادهراه شهر رشت نشان داد که حضور همزمان و هماهنگ چندین ضرباهنگ، حاصل هماهنگی آیینهای قدرت با چرخههای اقلیمی و فرهنگی در فضای موردپژوهش است که موجب شده تا این فضای عمومی یا همان فضای بازنمایی، به رغم طراحی آمرانه خود، فضایی برای سازش و ائتلاف باشد که به شکلی خودانگیخته، به نمایش زمان مردم و ضرباهنگهای حضور آنان اختصاص یافته است. نتیجه­ گیری: اقلیم و فرهنگ نقش مهمی در تولید ضرباهنگهای ماندگار در فضا دارند. از این رو، به رغم تلاش قدرت برای یکدست سازی فضا، همچنان، ضرباهنگهای پرشوری در فضای موردمطالعه جریان دارد.

کلیدواژه ها:

ضرباهنگ کاوی ، مصرف فضا ، رشت ، فضای شهری ، زندگی روزانه